The system of the Local Government in Poland during The Second Polish Republic.

Tematem niniejszej pracy jest ustrój samorządu terytorialnego w Polsce w okresie II Rzeczypospolitej, którego kształtowanie jest wynikiem długiej ewolucji. Sprawy administracji lokalnej w okresie międzywojennym prowadzone były przez różnego typu organy administracji rządowej oraz samorządu komunalnego.Praca podzielona została na cztery rozdziały. W rozdziale pierwszym omówiono podstawy polskiej samorządności. Przedstawione zostały pojęcie i istota samorządu terytorialnego oraz zasada subsydiarności i decentralizacji władzy publicznej, z którymi istnienie i działanie samorządu terytorialnego jest nieodłącznie związane. Ukazana została także geneza tej instytucji w XIX wieku, kiedy to powstały zręby polskiej administracji. Rozdział pierwszy stanowi wprowadzenie do zagadnienia rozwiniętego w kolejnych częściach pracy.W drugim rozdziale przybliżone zostały typy samorządu terytorialnego na ziemiach polskich bezpośrednio po odzyskaniu suwerenności. Omówiono ustrój gmin wiejskich, miejskich oraz samorządu powiatowego i wojewódzkiego. W tym rozdziale została przestawiona również specyfika Województwa Śląskiego, które otrzymało swoją autonomię i samorząd przed uchwaleniem konstytucji państwowej. Rozdział trzeci obejmuje informacje dotyczące najważniejszych aktów prawnych w okresie międzywojennym: Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 17 marca 1921 r., ustawa o częściowej zmianie ustroju samorządu terytorialnego z dnia 23 marca 1933 r. oraz Ustawa Konstytucyjna z dnia 23 kwietnia 1935 r. Zostały opisane próby zunifikowania całości ustroju samorządu terytorialnego poprzez uchwalenie ustaw samorządowych. Ukazana została pozycja samorządu terytorialnego w systemie państwowym. Zapisy Konstytucji Marcowej należały do ostatnich deklaracji dotyczących rozbudowy samorządu. Kolejne lata przyniosły umocnienie pozycji organów administracji rządowej oraz ograniczenie roli czynnika społecznego w administracji.W czwartym rozdziale wyjaśnione zostało zagadnienie nadzoru państwa nad samorządem terytorialnym w II Rzeczypospolitej. Omówiona została różnica pomiędzy instytucją nadzoru a kontroli. Kwestia relacji pomiędzy państwem i jego organami a instytucjami samorządu terytorialnego pozostawała jednym z istotnych elementów debaty publicznej na temat zasad ustroju II Rzeczypospolitej. Jednolitość systemu nadzoru nad samorządem terytorialnym wprowadziła ustawa z dnia 23 marca 1933 r. o częściowej zmianie ustroju samorządu terytorialnego.W końcowych wnioskach autor pracy zwraca uwagę na zjawisko stopniowego odchodzenia od idei daleko posuniętej decentralizacji samorządu na rzecz rozwiązań centralistycznych, które było kształtowane w okresie II Rzeczypospolitej. Zaprezentowane wartości samorządu terytorialnego w okresie dwudziestolecia międzywojennego służą lepszemu zrozumieniu przyszłości samorządu.

The topic of this thesis is the system of the Local Government in Poland during The Second Polish Republic whose formation was a result of a long evolution. Matters of the local administration were managed by different authorities of government’s administration and municipal government. The whole project is divided into four chapters. The first chapter includes information concerning the basics of self-government in Poland. The concept and the essence of the local government, the principle of subsidiarity and decentralization of public authority, which is bounded with the existence and operation of the local government, are also included in this chapter. Moreover, the chapter contains the genesis of this institution dated from the XIXth century when the foundations of Polish administration were created. This section is also an introduction to definition which is developed in the next chapters.Second chapter brings a close up on the types of the local government on the areas of Poland created just after the country’s obtainment of the sovereign. This part of the master degree thesis presents the system of communes (rural and urban) and county’s and voivodeship’s self-government. The section also provides the specificity of Silesian voivodeship which obtained it’s autonomy and self-government before the declaration of country’s constitution.Chapter three contains information about the most important acts of law during the Interwar period such as : March Constitution (17th March 1921), Act of Partial Change in the Local Self-government (23rd March 1933) and Constitutional Act (23rd April 1935).Attempts of uniting the system of local government by adopting self-government acts are included in this part of thesis. Furthermore, the thesis shows the local government’s position in the country’s system. Records of March Constitution were the last declarations concerning self-government’s development. Within years, the position of government administration’s authorities became stronger and the role of public factor in administration reduced .Issues of country’s surveillance over the local government of The Second Polish Republic are described in chapter four. Difference between the institution of surveillance and the institution of control was also described. The question of relation between a country with it’s authorities and self-government’s institutions, was one of the most important elements of the public debate concerning the principles of The Second Polish Republic. The uniformity of surveillance system over the self-government was brought by Act of Partial Change in the Local Self-government (23rd March 1933).In conclusions of the project, the author points out the phenomenon of partial departure from the idea of government’s decentralization in aid of the centralization’s solutions from the Interwar period. Presented qualities of the local government are meant for better understanding of self-government’s.