Interpersonal communication between teacher and pupil at the primary school (I - III classes)

Człowiek, jako istota społeczna, od pierwszych chwil życia potrzebuje kontaktu z innymi ludźmi. Tylko poprzez bliskość z innymi może rozwijać się i nabywać różnorakie kompetencje potrzebne do życia w społeczeństwie. Kształtowanie kompetencji komunikacyjnych jest jedną z podstawowych konieczności ze względu na społeczny charakter naszego funkcjonowania, dlatego od najmłodszych lat powinno wdrażać się dzieci do umiejętnego komunikowania i dawać poprawny przykład tych bardzo ważnych umiejętności. Rzeczywistość edukacyjna stawia przed nauczycielem i uczniami coraz to nowe wymagania. Potrzeba refleksji, samodoskonalenia, aby nauczyć się konstruktywnie współdziałać oraz efektywnie rozwiązywać narastające problemy. Szkoła, jako wspólnota nauczycieli i uczniów ma ogromny wpływ na kształtowanie się postaw, osobowości dziecka, na rozwój i doskonalenie się ucznia na wszystkich poziomach, tj., intelektualnym, emocjonalnym i fizycznym. Dzieci poddawane są oddziaływaniom wychowawczym i dydaktycznym, zaspokajane są ich podstawowe potrzeby, a jednocześnie przygotowuje się je do życia dorosłego i pełnienia różnorakich ról społecznych. Tematem niniejszej pracy jest „Komunikacja interpersonalna między nauczycielem a uczniem w edukacji wczesnoszkolnej”. O wyborze tego zagadnienia zdecydowały osobiste zainteresowania problematyką komunikacji, chęć pogłębienia wiedzy w zakresie porozumiewania się oraz doskonalenie własnych umiejętności komunikacyjnych. Zarówno w pracy zawodowej, jak i w środowisku lokalnym zetknęłam się z problemem niewłaściwego komunikowania międzyludzkiego. Refleksja nad własnym sposobem budowania relacji interpersonalnych z otoczeniem, stylem pracy z dziećmi spowodowała wzrost zainteresowania literaturą przedmiotu i wpłynęła na chęć zbadania kształtowania się relacji interpersonalnych między nauczycielem a uczniem w edukacji wczesnoszkolnej. Celem pracy jest określenie, w jaki sposób kształtują się relacje interpersonalne między nauczycielem a uczniami w edukacji wczesnoszkolnej. Omówiłam najczęstsze sposoby porozumiewania się nauczycieli z uczniami, ich style pracy, problemy na jakie napotykają w procesie komunikowania się, sposoby radzenia sobie z rozwiązywaniem konfliktów, utrzymaniem porządku w klasie, a także rozwijaniem umiejętności asertywnych u uczniów. Niniejsza praca składa się ze wstępu, czterech rozdziałów, bibliografii oraz aneksu.Podkreśliłam rolę komunikacji niewerbalnej, która stosowana w sposób poprawny może stać się doskonałym narzędziem motywującym, organizatorskim oraz dyscyplinującym, a także wpływającym na efektywność porozumiewania się. Wyjaśniłam wskazówki i zasady, które stosując pozwalają na unikanie barier komunikacyjnych. Dokładnie przedstawiłam charakterystykę poszczególnych barier oraz ich negatywne skutki dla uczniów. W pierwszym rozdziale skupiłam się na wyjaśnieniu podstawowych pojęć i teorii związanych z procesem komunikacji ogólnie. W rozdziale drugim zwróciłam uwagę na komunikację w procesie edukacyjnym. Uwzględniłam style kierowania klasą, które pomagają budować pozytywną atmosferę podczas zajęć oraz sposoby utrzymania porządku w klasie. Opisałam zasadność zachowań asertywnych w praktyce pedagogicznej oraz metody wspomagające ich rozwój. Na zakończenie rozdziału drugiego wspomniałam o konfliktach w szkole, a w szczególności, w jaki sposób nauczyciele mogą sobie z nimi radzić. Rozdział trzeci dotyczy metodologii badań. Zawarłam w nim informacje związane z celem pracy i przedmiotem badań oraz problemami badawczymi. Zaprezentowałam zastosowane metody, techniki i narzędzia badawcze. Ponadto scharakteryzowałam teren badań, środowisko i badaną grupę.Kolejny rozdział zawiera opis i interpretację zebranych informacji dotyczących kształcenia relacji interpersonalnych między nauczycielem a uczniami w edukacji wczesnoszkolnej w dwóch szkołach podstawowych. W ostatniej części pracy dokonałam podsumowania wyników badań empirycznych oraz przedstawiłam wnioski.

Human as a human being has a natural need to socialize with others. Shaping communication competence should be the main target at the primary school. It is really elementary ability to communicate in correct way with observing the communication rules at the same time. Childhood is a time period in our life when we get the most important abilities. This period can be constructive but at the same time destructive. School is a place where children spend most of their time. They observe teachers’ language and learn how to build good relations with other people. Teachers should be reflective and aware of the responsibility that they have by working at school. School as a kind of society has an influence on the children behavior and gives them examples how to develop their intellectual, emotional and physical skills. Children satisfy their basic needs at school and at the same time prepare to adult world and how to function in the society. The subject of this work is “Interpersonal communication between teacher and pupil at the primary school”. Personal interests, willingness of improving the communication ability by myself decided about choosing this subject. Main target of this work is studying of the ways in shaping relations between teacher and pupils at the primary school. I presented teachers’ ways of communication with children, their styles of work, problems which they run into, ways of solving the conflicts. Furthermore, how they manage with discipline in the classroom and develop children assertiveness. M. A thesis contains an introduction to subject, four chapters, bibliography and the annex.First chapter explains elementary ideas and theories connected with communication process. There are also many kinds and functions of the communication. In the second chapter I wrote about teachers’ working styles which help forming positive atmosphere during lessons. I also described how to maintain discipline. I concentrated on assertiveness in educational reality and I mentioned about solving conflicts at school. I think that problems which I brought up are really important for all teachers. Third chapter concerns methodology of the research. I showed the main target of the work, an object and problems of the research. I described methods, techniques and tools of the research. I characterized ground, environment and examined group.Next chapter contains description and interpretation of the collected work about interpersonal communication at school between teacher and pupils. I answered main problems that I met. I presented results of my own research. Finally I summed up my results and wrote conclusion.I added the bibliography and the annex.