Romańskość w słowiańskiej szacie

2019
journal article
article
dc.abstract.enThe first stage of the formation of the Romanian language on the basis of folk Latin characteristic for the Balkan-Danubian areas (latina dunăreană) ended around the 7th century. The next stages of development of this Romance language were marked by the strong influence of Slavic languages, which are observed not only in vocabulary but also in phonetics and grammatical structures of the Romanian language. The centuries-old coexistence of the Roman and Slavic populations is described as the era of Slavic-Romanian bilingualism, finally culminating in the linguistic assimilation of the latter. It enriched the Romanian language with vocabulary from, among others, economy, agriculture, natural phenomena, but also abstract concepts concerning, for example, spirituality or human nature. The vocabulary has taken root most of all in Romanian, constituting today the element of its basic lexical resource. The second period of Slavic influence falls on the time of the formation of the first feudal states and the new distribution of political forces in the Balkans and the Transcarpathian North in the Middle Ages. The Romanian Principalities are still in the sphere of Slavic influences – those southern (Bulgarian, Serbian) and northern (Polish, Ruthenian) in terms of political, economic, cultural, and above all religious. The apogee of linguistic and cultural contacts falls on the XIV and XVI century called the era of ”cultural Slavism”. Such a situation is reflected in the language – in this period the largest number of Slavic borrowings are recorded, but in later centuries they have been eliminated or replaced with vocabulary, most often, of Neo-Latin originpl
dc.abstract.plPierwszy etap formowania się języka rumuńskiego na bazie łaciny ludowej charakterystycznej dla obszarów bałkańsko-naddunajskich zakończył się około VII wieku. Kolejne etapy rozwoju tego języka romańskiego przebiegały pod znakiem silnego oddziaływania języków słowiańskich, które obserwuje się nie tylko w słownictwie, ale również w fonetyce oraz strukturach gramatycznych języka rumuńskiego. Wielowiekowa koegzystencja ludności romańskiej i Słowian określana jest jako epoka bilingwizmu słowiańsko-rumuńskiego i zakończona została ostatecznie asymilacją językową tych ostatnich. Wzbogaciła ona język rumuński o słownictwo z zakresu m.in. gospodarki, rolnictwa, zjawisk naturalnych, ale również pojęć abstrakcyjnych dotyczących np. duchowości czy natury ludzkiej. Słownictwo to najmocniej zakorzeniło się w języku rumuńskim, stanowiąc do dziś element jego podstawowego zasobu leksykalnego. Drugi okres wpływów słowiańskich przypada na czas kształtowania się pierwszych państw feudalnych oraz nowego rozkładu sił politycznych na Bałkanach i zakarpackiej północy w dobie średniowiecza. Ówczesne księstwa rumuńskie wciąż pozostawały w sferze wpływów słowiańskich – południowych (bułgarskich, serbskich), jak i północnych (polskich, ruskich) – pod względem politycznym, gospodarczym, kulturowym, a przede wszystkim religijnym. Apogeum kontaktów językowo-kulturowych przypada na XIV i XVI wiek, zwany epoką „slawizmu kulturowego”. Taka sytuacja ma swoje odzwierciedlenie w języku – w tym okresie notuje się największą liczbę zapożyczeń słowiańskich w rumuńskim, jednakże w późniejszych wiekach zostały one wyeliminowane bądź zastąpione słownictwem najczęściej neoromańskiego pochodzenia.pl
dc.affiliationWydział Filologiczny : Instytut Filologii Romańskiejpl
dc.contributor.authorOczko, Anna - 145283 pl
dc.date.accessioned2020-05-06T14:21:10Z
dc.date.available2020-05-06T14:21:10Z
dc.date.issued2019pl
dc.date.openaccess0
dc.description.accesstimew momencie opublikowania
dc.description.physical155-169pl
dc.description.publication0,87pl
dc.description.versionostateczna wersja wydawcy
dc.description.volume15pl
dc.identifier.doi10.4467/25439561KSR.19.005.11307pl
dc.identifier.eissn2543-9561pl
dc.identifier.issn2451-4985pl
dc.identifier.projectROD UJ / OPpl
dc.identifier.urihttps://ruj.uj.edu.pl/xmlui/handle/item/155455
dc.languagepolpl
dc.language.containerpolpl
dc.rightsUdzielam licencji. Uznanie autorstwa - Użycie niekomercyjne - Bez utworów zależnych 3.0 Polska*
dc.rights.licenceCC-BY-NC-ND
dc.rights.urihttp://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/3.0/pl/legalcode*
dc.share.typeotwarte czasopismo
dc.subject.enRomanian languagepl
dc.subject.enSlavic-Romanian bilingualismpl
dc.subject.enSlavic borrowingspl
dc.subject.enPolish-Romanian relationspl
dc.subject.enOld Romanian literaturepl
dc.subject.pljęzyk rumuńskipl
dc.subject.plzapożyczenia słowiańskiepl
dc.subject.plbilingwizm słowiańsko-rumuńskipl
dc.subject.plpiśmiennictwo rumuńskiepl
dc.subject.plrelacje polsko-rumuńskiepl
dc.subtypeArticlepl
dc.titleRomańskość w słowiańskiej szaciepl
dc.title.alternativeRomance language in a Slavic robepl
dc.title.journalKultura Słowianpl
dc.title.volumeSłowianie wczoraj i dziśpl
dc.typeJournalArticlepl
dspace.entity.typePublication
dc.abstract.enpl
The first stage of the formation of the Romanian language on the basis of folk Latin characteristic for the Balkan-Danubian areas (latina dunăreană) ended around the 7th century. The next stages of development of this Romance language were marked by the strong influence of Slavic languages, which are observed not only in vocabulary but also in phonetics and grammatical structures of the Romanian language. The centuries-old coexistence of the Roman and Slavic populations is described as the era of Slavic-Romanian bilingualism, finally culminating in the linguistic assimilation of the latter. It enriched the Romanian language with vocabulary from, among others, economy, agriculture, natural phenomena, but also abstract concepts concerning, for example, spirituality or human nature. The vocabulary has taken root most of all in Romanian, constituting today the element of its basic lexical resource. The second period of Slavic influence falls on the time of the formation of the first feudal states and the new distribution of political forces in the Balkans and the Transcarpathian North in the Middle Ages. The Romanian Principalities are still in the sphere of Slavic influences – those southern (Bulgarian, Serbian) and northern (Polish, Ruthenian) in terms of political, economic, cultural, and above all religious. The apogee of linguistic and cultural contacts falls on the XIV and XVI century called the era of ”cultural Slavism”. Such a situation is reflected in the language – in this period the largest number of Slavic borrowings are recorded, but in later centuries they have been eliminated or replaced with vocabulary, most often, of Neo-Latin origin
dc.abstract.plpl
Pierwszy etap formowania się języka rumuńskiego na bazie łaciny ludowej charakterystycznej dla obszarów bałkańsko-naddunajskich zakończył się około VII wieku. Kolejne etapy rozwoju tego języka romańskiego przebiegały pod znakiem silnego oddziaływania języków słowiańskich, które obserwuje się nie tylko w słownictwie, ale również w fonetyce oraz strukturach gramatycznych języka rumuńskiego. Wielowiekowa koegzystencja ludności romańskiej i Słowian określana jest jako epoka bilingwizmu słowiańsko-rumuńskiego i zakończona została ostatecznie asymilacją językową tych ostatnich. Wzbogaciła ona język rumuński o słownictwo z zakresu m.in. gospodarki, rolnictwa, zjawisk naturalnych, ale również pojęć abstrakcyjnych dotyczących np. duchowości czy natury ludzkiej. Słownictwo to najmocniej zakorzeniło się w języku rumuńskim, stanowiąc do dziś element jego podstawowego zasobu leksykalnego. Drugi okres wpływów słowiańskich przypada na czas kształtowania się pierwszych państw feudalnych oraz nowego rozkładu sił politycznych na Bałkanach i zakarpackiej północy w dobie średniowiecza. Ówczesne księstwa rumuńskie wciąż pozostawały w sferze wpływów słowiańskich – południowych (bułgarskich, serbskich), jak i północnych (polskich, ruskich) – pod względem politycznym, gospodarczym, kulturowym, a przede wszystkim religijnym. Apogeum kontaktów językowo-kulturowych przypada na XIV i XVI wiek, zwany epoką „slawizmu kulturowego”. Taka sytuacja ma swoje odzwierciedlenie w języku – w tym okresie notuje się największą liczbę zapożyczeń słowiańskich w rumuńskim, jednakże w późniejszych wiekach zostały one wyeliminowane bądź zastąpione słownictwem najczęściej neoromańskiego pochodzenia.
dc.affiliationpl
Wydział Filologiczny : Instytut Filologii Romańskiej
dc.contributor.authorpl
Oczko, Anna - 145283
dc.date.accessioned
2020-05-06T14:21:10Z
dc.date.available
2020-05-06T14:21:10Z
dc.date.issuedpl
2019
dc.date.openaccess
0
dc.description.accesstime
w momencie opublikowania
dc.description.physicalpl
155-169
dc.description.publicationpl
0,87
dc.description.version
ostateczna wersja wydawcy
dc.description.volumepl
15
dc.identifier.doipl
10.4467/25439561KSR.19.005.11307
dc.identifier.eissnpl
2543-9561
dc.identifier.issnpl
2451-4985
dc.identifier.projectpl
ROD UJ / OP
dc.identifier.uri
https://ruj.uj.edu.pl/xmlui/handle/item/155455
dc.languagepl
pol
dc.language.containerpl
pol
dc.rights*
Udzielam licencji. Uznanie autorstwa - Użycie niekomercyjne - Bez utworów zależnych 3.0 Polska
dc.rights.licence
CC-BY-NC-ND
dc.rights.uri*
http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/3.0/pl/legalcode
dc.share.type
otwarte czasopismo
dc.subject.enpl
Romanian language
dc.subject.enpl
Slavic-Romanian bilingualism
dc.subject.enpl
Slavic borrowings
dc.subject.enpl
Polish-Romanian relations
dc.subject.enpl
Old Romanian literature
dc.subject.plpl
język rumuński
dc.subject.plpl
zapożyczenia słowiańskie
dc.subject.plpl
bilingwizm słowiańsko-rumuński
dc.subject.plpl
piśmiennictwo rumuńskie
dc.subject.plpl
relacje polsko-rumuńskie
dc.subtypepl
Article
dc.titlepl
Romańskość w słowiańskiej szacie
dc.title.alternativepl
Romance language in a Slavic robe
dc.title.journalpl
Kultura Słowian
dc.title.volumepl
Słowianie wczoraj i dziś
dc.typepl
JournalArticle
dspace.entity.type
Publication
Affiliations

* The migration of download and view statistics prior to the date of April 8, 2024 is in progress.

Views
19
Views per month
Views per city
Chandler
4
Ashburn
2
Dublin
2
Landshut
2
Wroclaw
2
Boardman
1
Curitiba
1
Warsaw
1
Świnoujście
1
Downloads
oczko_romanskosc_w_slowianskiej_szacie_2019.pdf
33
oczko_romanskosc_w_slowianskiej_szacie_2019.odt
17