Paradoxes of the avant-garde engagement : silence and revolution : the case of Aleksander Wat

Aleksander Wat rezygnuje wraz z końcem lat dwudziestych z publikowania tekstów literackich i skupia się - na wzór romantycznego "rygorysty czynu", Adama Mickiewicza - na działalności redaktorskiej oraz publicystycznej. Celem niniejszego artykułu jest po pierwsze zestawienie ideologicznych postulatów Mickiewicza i Wata dotyczących relacji pomiędzy językiem a czynem oraz wykazanie wspólnoty ich stylu zachowania społeczno-politycznego. Po drugie zaś - prześledzenie publicystycznej działalności Wata z okresu "Miesięcznika Literackiego" (1929-1930): przeanalizowanie rozrachunku z futuryzmem (rozumianego jako rozliczenie z literackością i pozornym zaangażowaniem) oraz nowej formuły literatury faktu (prezentowanej w esejach poświęconych społecznej roli reportażu).

At the end of 1920s Aleksander Wat quits publishing his literary texts and focuses on editorial and journalistic activity thus developing the model of a romantic "rigorist of action" created by Adam Mickiewicz. The purpose of this article is, first of all, to compare the ideological postulates of Mickiewicz and Wat regarding to the relationship between language and action, as well as to demonstrate the convergence of their social and political background. Secondly - I will examine the journalistic activity of Wat from the period of "Miesięcznik Literacki" (1929-1930): analyze his critique of Futurism (as too "literary" and only apparently engaged) and a new formula of non-fiction (presented in essays devoted to the social role of reportage).