Stefan Szuman MD, as a physician in the German army (1914-1919) : biographical contribution

Tom w wersji papierowej ukazał się w lipcu 2015 r.

Autor rekonstruuje na podstawie źródłowej biografię polskiego lekarza, dra med. Stefana Szumana (1889-1972), późniejszego profesora w Uniwersytecie Jagiellońskim (1928-1961) w okresie jego pobytu w armii niemieckiej (1914-1919). S. Szuman, uzyskawszy uprawnienia państwowe do wykonywania zawodu lekarza na terenie Rzeszy Niemieckiej dnia 7 września 1914 r. oraz stopień doktora medycyny dnia 23 grudnia 1914 r. na Wydziale Lekarskim Królewskiego Uniwersytetu Ludwika Maksymiliana Bawarskiego w Monachium, służył w armii niemieckiej formalnie w latach 1914-1919. Odbywał służbę jako lekarz wojskowy wpierw na froncie wschodnim w wojnie przeciw Rosji (od stycznia 1915 r. do dnia 10 kwietnia 1916 r.), wpierw na Mazowszu i Kujawach, potem na Wołyniu. Następnie służył na froncie zachodnim – po 10 kwietnia 1916 r. aż do dnia 1 grudnia 1917 r., na pograniczu Francji i Belgii. Początkowo, od sierpnia 1914 r. do września 1915 r. nie był oficerem, w październiku 1915 r. został awansowany na pierwszy stopień oficerski podporucznika, następnie zaś porucznika i kapitana (Hauptmann). W nocy z 30 listopada na 1 grudnia 1917 r. został ciężko ranny w nogę w bitwie pod Cambrai w departamencie Nord-Pas-de-Calais w pobliżu miejscowości Raillencourt-Sainte-Olle koło Cambrai i Bouchain. Operowany był w Bouchain i Akwizgranie w grudniu 1917 r.. Za służbę w armii niemieckiej został odznaczony Żelaznym Krzyżem II klasy (na przełomie 1917/1918). Po rekonwalescencji przebytej w Akwizgranie i Toruniu, został przeniesiony do służby w szpitalu wojskowym w cytadeli w Hanowerze (od 7 maja 1918 r. do 9 grudnia 1918 r.). Po dniu 9 grudnia 1918 r. powrócił do Torunia, gdzie przebywał aż do 17 maja 1919 r., pracując jako lekarz garnizonowy w klinice swojego ojca – dra med. Leona Szumana, nadal formalnie pozostając oficerem w armii niemieckiej do dnia 19 marca 1919 r. jako ówczesny obywatel Niemiec. Dnia 20 maja 1919 r. został przyjęty do Wojska Polskiego w stopniu kapitana w Toruniu, pozostającego wtedy jeszcze pod zaborem niemieckim. Dnia 31 maja 1919 r. S. Szuman przekroczył nielegalnie granicę polsko-niemiecką koło Torunia i udał się do Wielkopolski.

The author reconstructs the biography of the Polish doctor, Dr Stefan Szuman (1889-1972), later a professor at Jagiellonian University (1928-1961) during his period in the German army (1914-1919). S. Szuman, who acquired the state right to perform the profession of doctor in the German Reich on 7 September 1914, as well as the level of medical doctor on 23 December 1914 at the Faculty of Medicine in the Ludwik Maximilian University of Munich, formally served in the German army in the years 1914-1919. He served as a military doctor on the eastern front in the fight against Russia (from January 1915 until April 1916), firstly in Mazovia and Kujawy, then in Volhynia. Later he served on the western front – from April 1916 until December 1917, on the border between France and Belgium. During the night of 30 November and 1 December 1917 he was heavily wounded in the leg during the Battle of Cambrai in the Nord-Pas-de-Calais region near Raillencourt-Sainte-Olle, next to Cambrai and Bouchain. For his service in the German army, he was awarded the Iron Cross 2nd class medal (at the turn of 1917/1918). After his recovery in Aachen and Torun, he was transferred to serve in the military hospital in the citadel in Hannover (from May until December 1918). After 9 December 1918, he returned to Torun, where he stayed until 17 May 1919, working as a garrison doctor in the clinic of his father – Dr Leon Szuman, still formally an officer in the German army until 19 March 1919 as a citizen of Germany. On 20 May 1919, he was accepted into the Polish Army at the rank of captain in Torun, which was still inside the German partition. On 31 May 1919, S. Szuman illegally crossed the Polish-German border near Torun and succeeded in reaching Wielkopolska.