Pismo i słowo : o nowym tłumaczeniu Biblii (1925)

Przełożyła Jadwiga Kita-Huber, przejrzał Adam Lipszyc. Tekst równol. w j. niem. i pol.

Wszelkie słowo jest słowem mówionym. Pierwotnie księga służy jedynie słowu – dźwięczącemu, śpiewanemu, mówionemu; tak jak to dziś jeszcze dzieje się w żywym dramacie scenicznym czy choćby w operze. Czysto techniczny, instrumentalny, tymczasowy charakter, jaki cechuje zapisany tekst dramatu, określał niegdyś rangę i miejsce każdej księgi wobec słowa mówionego. A jednak technika ma niebezpieczną władzę nad swym panem; znienacka środek staje się celem, tymczasowość - ostatecznością, technika - magią. Księga, zamiast służyć słowu, przemienia się w panujące nad słowem, stojące mu na drodze „pismo święte”. Pisma święte, komentowane "według litery", litery pozbawionej dźwięku, niemej - aleksandryjski Homer, neoplatoński Platon, żydowska i chrześcijańska Biblia, Koran - oznaczają koniec księgi pozostającej w służbie słowa, księgi w sposób najbardziej oczywisty czytanej na głos, jedynej, którą znała starożytność i która jeszcze dziś znana jest nadal tam, gdzie żywa pozostaje antyczna tradycja, jak choćby w żydowskim "nauczaniu". Pisma te są prekursorami nowoczesnej, niemej książki; niemej, a więc odłączonej od człowieka, wyposażonej w nieograniczone możliwości, lecz właśnie dlatego skazanej na przestrzenną i czasową bezdomność. Pismo w dobitnym znaczeniu tego słowa, pismo święte, zapoczątkowuje niekończące się, przekraczające ludzkie możliwości percepcji "piśmiennictwo"; wyraz ten tylko z pozoru brzmi szlachetniej niż obce słowo "literatura", które zastępuje; w rzeczywistości podobnie jak tamto, za sprawą swej abstrakcyjnej końcówki, odzwierciedla rozpaczliwą kapitulację człowieka wobec nieskończonej sterty książek, której nie sposób ogarnąć.