Wpływ wybranych czynników na jakość umierania i śmierci w opiece paliatywnej

Wstęp. Najważniejszym celem opieki paliatywnej jest osiągnięcie dobrej jakości procesu umierania i śmierci. Jednak interpretacja niniejszych zagadnień jest nadal niejasna, głównie z powodu trudności w określeniu, końcowego punktu opieki paliatywnej. W związku z tym konieczna jest weryfikacja składników jakości umierania i śmierci. Celem pracy była analiza wpływu wybranych czynników na jakość umierania i śmierci przez pryzmat „dobrej śmierci” w opiece paliatywnej. Materiał i metody. Pracę przygotowano w oparciu o przegląd literatury z zakresu badań dotyczących oceny jakości umierania i śmierci w opiece paliatywnej. Dokonano przeglądu baz danych: Pub Med (od 1973 r. do listopada 2015 r.) oraz Web of Science (od 1974 r. do listopada 2015 r.) według słów kluczowych „quality of dying and death” oraz „good death”. Do analizy zakwalifikowano wyłącznie prace w języku angielskim, które dotyczyły oceny jakości umierania i śmierci w opiece paliatywnej. Wykluczono prace o charakterze: listów, opisów przypadków, artykułów redakcyjnych i przeglądowych oraz te, które odnosiły się do dzieci oraz populacji pacjentów z chorobą nienowotworową. Wyniki. W przeprowadzonych dotychczas badaniach wyróżniono szereg różnorodnych czynników wpływających na doświadczenie jakości umierania i śmierci. Najwięcej z nich związanych jest z systemem opieki zdrowotnej. Należą do nich między innymi: czas skierowania do placówki, dostępność opieki, kontrola objawów, rodzaj terapii, komunikacja. Do pozostałych czynników zalicza się miejsce śmierci, autonomię, przygotowanie do śmierci oraz czynniki społeczno-demograficzne. Wnioski. Z punktu widzenia organizatorów i dostawców opieki zdrowotnej ważne jest poznanie tych czynników, które można modyfikować, tak aby zapewnić podopiecznym wysoką jakość opieki, oraz umierania i śmierci.

Introduction. The fundamental aim of palliative care is to achieve good quality of the process of dying and death. However, the interpretation of these issues remains unclear, mainly due to difficulty in determining the ultimate point of palliative care. That is why it is necessary to verify the constituents of the quality of dying and death. The aim of this study was to analyze the influence of selected factors on the quality of dying and death in the perspective of a "good death" in palliative care. Materials and methods. The study is based on a literature review in the field of research on the evaluation of the quality of dying and death in palliative care. The following databases were searched: Pub Med (from 1973 to November 2015) and Web of Science (from 1974 to November 2015), using the key words "quality of dying and death" and "good death". Only the papers written in English and concerning the assessment of the quality of dying and death in palliative care have been taken into account. The following texts have been excluded: letters, case studies, editorials, and review articles as well as the papers on children and non-cancer patients. Results. The studies carried out so far have distinguished a number of various factors affecting the quality of dying and death. Most of them are associated with health care system and include, among others: the timing of referral to a care facility, the availability of care, the management of symptoms, the type of therapy, communication. Other factors include the place of death, autonomy, preparation for death as well as sociodemographic factors. Conclusions. From the point of view of the actors organizing and providing health care, it is important to understand such factors, which could then be modified so as to provide patients with high quality in terms of care as well as dying and death.