About the change of street designations in the chosen places of the Busko County during the Second World War

O zmianie nazw ulic w wybranych miejscowościach dawnego powiatu buskiego podczas II wojny światowej

Bibliogr. s. 252-254

Nazwy ulic nie są jedynie wyrazami posiadającymi funkcję orientacyjną i wskazującą, lecz również są często nośnikami treści z obszaru polityki i kultury. Poniżej prezentowane są wyniki analizy motywacji przemianowywania ulic w wybranych miejscowościach niegdysiejszego nazistowskiego powiatu buskiego podczas II wojny światowej. Przed analizą należałoby oczekiwać, iż powodem takich kroków ze strony władz okupacyjnych była chęć zarówno wyrażenia swojej siły i ideologii na okupowanych terenach, jak również usunięcia takich nazw ulic i placów z przestrzeni publicznej oraz społecznej, które stały w sprzeczności z polityką i kulturą narodowego socjalizmu podczas II wojny światowej. Celem poniższej pracy jest prezentacja procesu zmiany nazw ulic i placów w wybranych miejscowościach. Przykłady prezentowane w artykule zostały pogrupowane ze względu na funkcję nazwy ulicy. Z analizy jednoznacznie wynika też, iż Niemcy albo bez zmian przejęli polski hodonim, albo tylko go zniemczyli nie zmieniając jego funkcji, na podstawie czego widać, iż polski językowy obraz świata mógł bez przeszkód funkcjonować również w świadomości innej społeczności językowej.

The street designations do not enable only the topographical-spatial orientation, because they are also the carriers of the political and cultural contents. The paper is written about the results of the trends’ analysis in the change of the names of streets in the chosen places of the Busko County during the Second World War. The reason of these steps was primarily to express the Nazi power and ideology in the names of the streets, as well as to remove from the public and social space the designations which clashed with the Nazi politics and culture. The purpose of this article is to present how the names of streets and squares were changed. The examples which were shown in the article are sorted because of the function of the names. In this analysis it is also exposed that the German converted the Polish hodonyms without changing their names or their functions. In this way it can be seen, that the German people accepted the Polish language world picture and used it in their own language during their presence on the occupied areas of Poland.

Straßennamenschilder besitzen nicht nur die Orientierungs- und Hinweisefunktion, sondern sind auch Träger von Inhalten aus dem Bereich der Politik und Kultur. Es werden hier die Ergebnisse der Untersuchung der Straßenumbenennungsmotivierung in ausgewählten Ortschaften der ehemaligen Kreisstadt Busko während des Zweiten Weltkrieges präsentiert. Der Grund einer solchen Politik war, sowohl die nationalsozialistische Macht und Ideologie in den besetzten Gebieten zum Ausdruck zu bringen als auch die im Widerspruch zur NS-Politik und Kultur stehenden Hodonyme aus dem öffentlichen Raum zu entfernen. Das Ziel des Beitrags ist es, darzustellen, wie Straßen- und Platznamen umbenannt wurden. Die Belege wurden im Hinblick auf die Funktion des Hodonyms sortiert. Aus der Erforschung des Sprachmaterials geht ebenfalls eindeutig hervor, dass die Deutschen die polnischen Straßenbezeichnungen entweder unverändert annahmen oder sie nur eindeutschten, ohne deren Funktionen zu verändern, sodass es sichtbar wird, dass das polnische sprachliche Weltbild auch im Bewusstsein einer anderen Sprachgemeinschaft reibungslos funktionierte