Embarras de Richesse. About the 19 th Century Cutlery

The aim of a present thesis is to show and analyse the multitude of various types of cutlery used by the bourgeois and middle classes in the 19th century both in Europe and in the United States. During that time an impressive richness of highly specialised cutlery and tableware appeared due to a considerable social and political rise of the classes in question. In the Introduction the present state of research has been described, moreover, the term “cutlery” has been defined in a greater detail. Part I of the dissertation provides the readers with the most important contexts and backgrounds, such as the brief history of cutlery until the end of the 18th century and the analyses of the bourgeois table in terms of a social and cultural phenomenon. Finally, few additional research fields and categories have been suggested, to name only the theory of civilising process by Norbert Elias, the theory of class distinction by Pierre Bourdieu and so called the turn to things in modern humanities (archeology, anthropology and ontology of things).Part II is a very extensive catalogue of more than 250 various cutlery types (e.g. butter curlers, Stilton scoops, terrapin forks, Saragota Chips servers, orange peelers, strawberry pinchers, chocolate muddlers, sugar claws, champagne stirrers, absinthe spoons or infant food pushers). Whenever it was only possible, extra information concerning the history of the objects described as well the very dishes has been added. The emphasis has been put on the functional aspect of various cutlery types. The research has been based on the museum collections, records of the antique auctions, historical manufacturers’ catalogues, old guides for the waiters and servants (butlers), not to mention cookery books. Practically each object analysed has been reproduced visually, as a photograph or as an old print. The dissertation closes with Conclusions, List of Illustrations and vast Bibliography.

Niniejsza praca jest w dużej mierze rodzajem katalogu rejestrującego sztućce stołowe wykorzystywane w XIX wieku – głównie przez wyższe warstwy mieszczańskie, burżuazję oraz arystokrację. W tym czasie, zarówno w Europie, jak i w Stanach Zjednoczonych, pojawiła się bowiem niesłychana różnorodność wyspecjalizowanych narzędzi stołowych, których ilość wprawia w osłupienie.We wstępie pracy nakreślono stan badań, omówiono wykorzystane źródła oraz zarysowano przyjętą metodologię, wyjaśniając przy tym kwestie niejednoznaczne (np. definicja sztućca). W części I rozprawy pt. Wprowadzenie zarysowano krótko historię sztućców do wieku XVIII, tło historyczno-społeczne (wielki awans klas średnich w wieku XIX) oraz omówiono kulturę dziewiętnastowiecznego stołu, sygnalizując ogromne bogactwo przedmiotów „niezbędnych” podczas spożywania posiłków. Zasugerowano także możliwe kierunki interpretacyjne (np. kategorię dystynkcji Pierre’a Bourdieu, teorię procesu cywilizacyjnego Norberta Eliasa, ontologię i archeologię przedmiotów Bjørnara Olsena, antropologię rzeczy Rema Bodei czy koncepcję semiforu Krzysztofa Pomiana). Cześć II to obszerny katalog sztućców, obejmujący ponad 250 różnorodnych narzędzi do jedzenia (np. noże do pomarańczy, łopatki do szparagów, widelce do żółwi, szczypce do cukru, mątewki do czekolady itp.).