American plea bargaining and consensualism in Polish criminal procedure from the systemic perspective

Celem niniejszej pracy jest omówienie amerykańskiej instytucji plea bargainingu czyli tzw. ,,targów o winę” i próba porównania z polską instytucją konsensualizmu. Opracowanie zarysowuje amerykańską strukturę wymiaru sprawiedliwości, w tym źródeł prawa zarówno na poziomie federalnym jak i stanowym. Następnie praca wskazuje główne zasady procesu karnego w Stanach Zjednoczonych, które przybliżają czytelnikowi zarys postępowania karnego w ramach, którego dochodzi do negocjacji z prokuratorem i w konsekwencji możliwość ,,targów o winę”.W dalszej części opracowania zostaje omówione historyczne ujęcie plea bargainingu oraz ostateczna forma jaką przyjęła ona w Stanach Zjednoczonych, wskazując jej rodzaje oraz przebieg procedury karnej w przypadku zawarcia ugody. Następnie dochodzi do ukazania jakie taktyki są najczęściej wybierane przez obie strony postępowania oraz podniesiony zostaje temat hipotetycznej możliwości pogodzenia celów oskarżonego z prokuratora i osiągnięcie ewentualnego kompromisu.Dokonawszy powyższej analizy dochodzi do analizy historycznego tła polskiego konsensualizmu w procedurze karnej oraz w konsekwencji kodeksu postępowania karnego i jego rozwoju w XXI wieku do momentu ostatecznego kształtu, który obowiązuje w dzisiejszej ustawie. W ostatniej części zostają dokonane rozważania porównawcze nad amerykańską instytucją plea bargainingu i polskiego konsensualizmu.

The aim of the thesis is to discuss the American institution of plea bargaining. The paper describes the American institution of plea bargaining and compares it with Polish consensualism. The study outlines the American structure of the justice system, including the sources of law at both federal and state levels. Furthermore, the thesis presents the main principles of the criminal process in the United States which provide the reader with an outline of criminal proceedings involving negotiations with the prosecutor and the possibility of plea bargaining and reaching settlement.In the next part of the study, the historical concept of plea bargaining is discussed with its final form, indicating its types and the proceeding in criminal procedure related to concluding a settlement. Going further, it indicates which tactics are most often adopted by both sides of the proceedings, raises the hypothetical possibility of reconciling the goals of the defendant with those of the prosecutor and reaching possible compromise.Having made the above analysis, the author focuses on the analysis of the historical background of Polish consensualism in criminal procedure and its development in the 21st century to the final form that is in force in contemporary law. The last part is devoted to a comparative analysis of the American institution of plea bargaining and Polish consensualism.