Current trends in pharmacotherapy optimization including pharmacokinetic, pharmacodynamic and genetic criteria.

Mimo nieustannego rozwoju medycyny, w dalszym ciągu istnieje wiele chorób, na które do tej pory nie znaleziono skutecznego leczenia. W tej sytuacji jedynym rozwiązaniem jest poszukiwanie nowych metod optymalizacji terapii z wykorzystaniem dostępnych leków. Terapia monitorowana stężenia leku we krwi (TDM) stosowana jest od lat w celu zwiększenia skuteczności leczenia niektórych chorób, przy równoczesnej minimalizacji działań niepożądanych. Podejście to w wielu przypadkach okazało się jednak zawodne, co skutkowało pojawieniem się innych strategii koncepcyjnych.Celem niniejszej pracy było przedstawienie najnowszych metod stosowanych w optymalizacji farmakoterapii, z uwzględnieniem technik analitycznych, obliczeniowych i testów farmakogenetycznych. Dokonano również przeglądu literatury pod kątem zastosowania TDM w odniesieniu do leków niemonitorowanych rutynowo, a także przedstawiono znaczenie interwencji w oparciu o stężenie w miejscu działania (TCI) jako strategii alternatywnej wobec terapeutycznego monitorowania leków. Ukazano również szereg korzyści, jakie płyną z wykorzystania modeli farmakokinetyczno-farmakodynamicznych w optymalizacji farmakoterapii oraz przedstawiono programy komputerowe stosowane obecnie w wyborze dawkowania leków. Szczególną uwagę zwrócono na rolę farmaceutów, jaką pełnią w warunkach szpitalnych w zwiększeniu skuteczności i bezpieczeństwa terapii i porównano sytuację w tym obszarze w Polsce i na świecie. Wykazano, iż współczesne strategie mające na celu optymalizację farmakoterapii są niezwykle przydatne w leczeniu wielu chorób i prowadzą do uzyskania szeregu korzyści dla pacjentów. Wprowadzenie nowych, łatwych w użyciu technik analitycznych do laboratoriów szpitalnych okazało się nieodzowne we wspieraniu wydajnej i bardziej precyzyjnej terapii monitorowanej. Współczesne szybkie testy genetyczne są niezbędnym narzędziem w ocenie fenotypu metabolicznego w klinice, natomiast nowe programy komputerowe umożliwiają wybór skutecznego i bezpiecznego schematu podawania leków w oparciu o niewielką liczbę pomiarów stężeń.

Despite the continuous development of medicine, there are still many diseases for which no effective treatment has been found so far. In this situation, the only solution is to search for new methods of optimizing therapy with the use of available drugs. Therapeutic drug monitoring (TDM) has been used for years to increase the effectiveness of treatment of certain diseases while minimizing side effects. However, this approach has proven unreliable in many cases, resulting in the emergence of other conceptual strategies.The aim of this paper was to present the latest methods used in pharmacotherapy optimization, including analytical and computational techniques as well as pharmacogenetic testing. The literature was also reviewed for the examples of application of TDM to drugs not routinely monitored, and the importance of target concentration intervention (TCI) as an alternative strategy to TDM was presented. The several benefits of using pharmacokinetic-pharmacodynamic modelling in optimizing pharmacotherapy are also demonstrated and computer programs currently used in drug dosage selection are presented. Particular attention has been paid to the role of pharmacists in hospital settings in increasing the efficacy and safety of drug therapy and the situation in this area in Poland and worldwide has been compared. It was shown that modern strategies aimed at optimization of pharmacotherapy are extremely useful in the treatment of many diseases and lead to a number of benefits for patients. The introduction of new, easy-to-use analytical techniques into hospital laboratories has proven to be indispensable in supporting efficient and more precise therapy monitoring. Today's rapid genetic tests are an essential tool in assessing metabolic phenotype in the clinic, while new computer programs enable the selection of an effective and safe drug regimen based on a small number of concentration measurements.