Koncepcja polegania na sobie w wybranych esejach Ralpha Waldo Emersona

Koncept polegania na sobie, stanowiący jeden z fundamentów filozofii transcendentalizmu, jest pojęciem obszernym i zależącym od wielu czynników. Można go zdefiniować jako szereg cech takich jak: umiejętność bycia szczerym z samym sobą, akceptacja samego siebie, szacunek wobec samego siebie, pewność siebie, samowystarczalność, niezależność, konsekwentne życie w zgodzie z własnymi przekonaniami, odporność na szkodliwe wpływy zewnętrzne, samoświadomość, wiara i zaufanie, że jednostka dokonuje słusznych wyborów i może nie tylko przetrwać, ale też żyć w poczuciu szczęścia i w pełnej harmonii zarówno ze sobą, jak i ze światem zewnętrznym. Ralph Waldo Emerson był głównym pionierem owej filozofii życia, ale z pewnością nie jedynym - warto wymienić nazwiska takich osób jak Margaret Fuller, Elizabeth Peabody czy Henry David Thoreau - każde z nich przyczyniło się do rozwoju transcendentalizmu i inspirowało myśl twórczą Emersona. Margaret Fuller położyła nacisk na stanowienie o sobie samym danej jednostki, na równouprawnienie i na konieczność wzięcia życia w swoje ręce (co było szczególnie nowatorskie w patriarchalnej rzeczywistości), tym samym przyczyniając się do zrozumienia potrzeby niezależności w Emersonowej koncepcji polegania na sobie. Elizabeth Peabody wniosła do filozofii Emersona konieczność samorozwoju, podkreślając, jak bardzo ważne jest autonomiczne myślenie już od samego początku, od dziecięcych lat, i sugerując, że to właśnie intuicyjne i pierwotne przekonania wynikające z głębi umysłu jednostki są słuszne, w przeciwieństwie do mądrości narzucanych przez świat zewnętrzny. Henry David Thoreau tak samo dobrze jak Emerson rozumiał konieczność szukania odpowiedzi w środowisku naturalnym oraz uciekania od destrukcyjnego wpływu cywilizacji. Obaj szukali w życiu harmonii i balansu, obaj znajdowali w samotności potencjał korzyści, obaj woleli stanąć przeciwko większości niż bezmyślnie się z większością zgodzić, w imię przynależności i bycia akceptowanym przez innych. Przecież najważniejsze jest, by akceptować samego siebie, bez względu na to, czy jest się akceptowanym przez innych.Wszystko zaczęło się od nonkonformizmu i zniesmaczenia postępującą urbanizacją, która pociągnęła za sobą współzależność poszczególnych jednostek społeczeństwa oraz ich poleganie na instytucjach. Transcendentaliści wyłamali się jako grupa filozoficzno-literacka, prowadząca własny magazyn, The Dial, i nawołująca do zmian w sposobie myślenia. Zamiast czerpać ze źródeł cywilizacji, warto zwrócić się w stronę pierwotnej natury i na łonie przyrody dojść do tego, co w życiu istotne. Zamiast przyjmować wierzenia innych jako własne, warto docierać do tego, co samemu uważa się za słuszne. Zamiast polegać jedno na drugim (co prowadzi w większości do rozczarowań) - polegać na sobie samym - ostatecznie nikt inny nie przeżył życia danego człowieka poza nim samym, a zatem nikt inny nie rozumie jego doświadczenia, priorytetów życiowych, potrzeb i sposobu patrzenia na świat tak dobrze jak on sam; a zatem warto uwierzyć, że biorąc swoje życie we własne ręce, oddaje się je w ręce najlepsze. Chociaż transcendentalizm jako epoka trwał krótko, raptem kilkadziesiąt lat w połowie dziewiętnastego wieku, jego wpływy i echa widoczne są do dziś w wielu innych filozofiach, spośród których najbardziej zbliżoną, aczkolwiek znacznie bardziej uduchowioną i niemalże religijną w swoim charakterze, a przynajmniej mistyczną - jest spirytualizm. Z transcendentalizmu czerpie również współczesna psychologia, szczególnie nowoczesny tzw. coaching i odłamy psychologii skupiające się na pozytywnym myśleniu i samorozwoju.

Emerson’s concept of self-reliance is a result of his contemplation about the world and the influence of his contemporary thinkers. Along with other Transcendentalists, Emerson was a non-conformist – a basis on which self-reliance, a totality of varying components, could be built. Margaret Fuller inspired Emerson to emphasize the importance of independence and respecting one another’s private space; Henry David Thoreau helped Emerson investigate the differences between self-sustainability and resilience in the face of nature and the degeneration caused by the society; Elizabeth Peabody added to Emerson’s vision the significance of personal growth. Having taken much from various religions, Emerson developed an ideal, according to which a mature, confident, self-aware and self-accepting individual can lead a happier, fuller life – for self-reliance is more than personality trait; it is a way of living. It is the ability to confront oneself and ask oneself questions, as well as to ask them the world outside. It is the ability to put trust in oneself and have the source of strength within. Self-reliance is having one’s own moral code and principles, persistent self-love and freedom form anything negative the world may have to offer.Supplementary to the glorification of nature, non-conformism and the concept of the Over-Soul, self-reliance is one of the tenants of Transcendentalism. The notions are interconnected and influence one another; the complexity of Transcendentalism may be the reason for which the ideal set by Emerson is so difficult for the majority of people to follow. Yet, this philosophy is certainly worth digging into – it can open one’s mind, enrich one’s views and inspire for further contemplations. It has the power to shape human character, decide on one’s identity and maybe even improve one’s life to such an extent that a person becomes happier.