Obraz tytułowego bohatera w polskim tłumaczeniu musicalu 'Upiór w operze' Andrew Lloyda Webbera

'Upiór w operze' autorstwa Andrew Lloyda Webbera to jeden z najpopularniejszych musicali na świecie, który przedstawia historię nieodwzajemnionej miłości, która doprowadziła do tragicznych w skutkach wydarzeń. Musical odniósł ogromny sukces zarówno w Wielkiej Brytanii na West Endzie, jak i w Stanach Zjednoczonych na Broadwayu, a następnie został przetłumaczony na wiele języków, w tym na język polski w wersji Daniela Wyszogrodzkiego.Celem niniejszej pracy jest zbadanie, w jakim stopniu polskie tłumaczenie zmieniło poetykę sztuki oraz sposób przedstawienia postaci Upiora i jej postrzegania przez innych. Pierwszy rozdział zgłębia historię teatru muzycznego, od jego początków w starożytnej Grecji aż do współczesnego Broadwayu. W drugim rozdziale przedstawiono główne problemy, z którymi muszą się mierzyć tłumacze tego typu sztuk, czyli kwestie możliwości odegrania i zaśpiewania przełożonego tekstu. Rozdział ten prezentuje także główne strategie tłumaczeniowe tekstów musicalowych zaproponowane przez Johana Franzona i Petera Lowa. Ostatni rozdział zawiera analizę polskiego tłumaczenia 'Upiora w operze' i opisuje pięć głównych zmian wprowadzonych przez Daniela Wyszogrodzkiego w sposobie przedstawienia postaci Upiora.

Andrew Lloyd Webber's 'The Phantom of the Opera' is one of the most popular musicals in the world, which presents the story of unrequited love followed by tragic events. The success of this musical on British West End and American Broadway led to its translation into a number of languages, including the Polish version titled 'Upiór w operze' by Daniel Wyszogrodzki. The purpose of this paper is to investigate how the Polish translation changes the poetic structure of the play and the way in which the character of the Phantom is presented and perceived by others. The first chapter explores the history of the musical theater, from its beginnings in the ancient Greece to modern-day Broadway. The second chapter presents the main issues imposed on the translators of this type of texts, namely the problem of performability and singability. That section also discusses the main strategies of musical theater translation proposed by Johan Franzon and Peter Low. The last chapter contains the analysis of the Polish translation of 'The Phantom of the Opera' and presents five main types of changes introduced by Daniel Wyszogrodzki in the portrayal of the Phantom.