Burnout syndrome of nurses working in a hospital and selected socio-demographic factors.

Wstęp: Wypalenie zawodowe zostało włączone do ICD 10, jako niedookreślony dodatkowy termin diagnostyczny, w części dotyczącej czynników wpływających na stan zdrowia i kontakt ze służbą zdrowia. ICD kod Z73.0 określa je, jako „Wypalenie się”. Wśród czynników modyfikujących wypalenie ważną rolę odgrywają czynniki społeczno-demograficzne.Cel pracy: Celem pracy było określenie poziomu wypalenia zawodowego u aktywnych zawodowo pielęgniarek w trzech wymiarach wg Maslach i Jackson: wyczerpania emocjonalnego, depersonalizacji i obniżonego poczucia dokonań własnych oraz określenie związku pomiędzy badanymi wymiarami wypalenia zawodowego, a wybranymi zmiennymi społeczno-demograficznymi.Materiał i metody: W badaniach wzięło udział 104 pielęgniarki/pielęgniarze pracujący w różnych oddziałach w jednym z krakowskich szpitali. Badania przeprowadzono metodą sondażu diagnostycznego. Posłużono się autorskim kwestionariuszem ankiety zawierającym dane społeczno-demograficzne: płeć, wiek, stan cywilny, posiadanie dzieci i wykształcenie oraz zmiennych charakterystyki zawodowej: staż pracy, miejsce pracy, miejsce zatrudnienia, dodatkowe zatrudnienie oraz Kwestionariuszem Wypalenia Zawodowego MBI-HSS.Wyniki: Średnia wieku badanych wynosiła 43,5lat (±9,9). Największą grupę stanowili badani z wykształceniem wyższym licencjackim (49,0%). Miejsce zatrudnienia badanych to : oddziały zabiegowe – 55,0%, oddziały zachowawcze – 45,0%. Osiemdziesiąt dziewięć procent respondentów pracowało w systemie dwuzmianowym. Dodatkowe zatrudnienie podjęło 35,0 % pracujących, aż 59% z nich nie zmieniało miejsca pracy. Średnie wartości badanych podskal wypalenia zawodowego wskazywały na: wysoki poziom wyczerpania emocjonalnego (35,0), średni poziom depersonalizacji (11,5) oraz wysoką wartość niskiego poczucia osiągnięć osobistych (27,63) badanych. Starsze wiekiem pielęgniarki charakteryzowały się wyższym poziomem depersonalizacji(p=0,04). Wykształcenie wyższe licencjackie było istotnie statystycznie związane z obniżonym poczuciem dokonań własnych(p=0,03) Osoby z dochodem brutto na osobę w rodzinie od 1000-1400 PLN istotnie częściej wykazywały się wyższym poziomem wyczerpania emocjonalnego(p=0,05) oraz obniżonym poziomem dokonań własnych(p=0,04) . Pielęgniarki zatrudnione w oddziałach zabiegowych istotnie częściej cechowały się wysokim poziomem wyczerpania emocjonalnego (p=0,002) . Zmiana miejsca pracy była istotnie związana z poziomem wyczerpania emocjonalnego (p=0,01) . Pielęgniarki, które sprawowały opiekę podczas typowego dyżuru nad 10-20 pacjentami istotnie częściej charakteryzowały się wysokim poziomem wyczerpania emocjonalnego(p=0,001) i depersonalizacji (p=0,01). Wnioski: Analiza zebranego materiału wykazała, że w grupie pielęgniarek/pielęgniarzy występują objawy wypalenia zawodowego w wymiarze wysokiego wyczerpania emocjonalnego średniego poziomu depersonalizacji oraz wysokiej wartości obniżonego poczucia dokonań własnych.Czynniki społeczno-demograficzne i zawodowe takie jak: wiek, poziom wykształcenia, dochód brutto na osobę w rodzinie, miejsce zatrudnienia, zmiana miejsca pracy, liczba pacjentów objętych opieką podczas dyżuru były istotnymi modyfikatorami wypalenia zawodowego.

Background: Occupational burnout was included as an underspecified additional diagnostic term in ICD-10 in the section referring to factors influencing health status and contact with health services. ICD diagnosis code Z73.0 defines this condition as “Burn-out”. Socio-demographic factors play an important role in the etiology of occupational burnout. Methods: The objective of the study was to determine the level of occupational burnout in professionally active nurses taking into account three dimensions defined by Maslach and Jackson: emotional exhaustion, depersonalization and personal accomplishment and also to determine the relation between the examined dimensions of occupational burnout and selected socio-demographic and occupational factors. The study was carried out in a group of 104 male and female nurses working in two types of medical facilities: hospitals and primary healthcare units. The study applied a method of a diagnostic survey consisting of two standard survey tools: Maslach Burnout Inventory (MBI-HSS) and a self-designed questionnaire including socio-demographic factors such as sex, age, marital status, education, parental status, and occupational factors such as the period of employment, workplace, or doing overtime.Results: The average age of respondents was 43,5lat (±9, 9). The majority of them had higher education with BA degree (49.0%). The workplaces included surgical wards (55, 0%) and conservative treatment units (45, 0%). Extra employment was declared by as many as 36.43% of respondents. Eighty-nine percent of respondents worked in a two-shift system. Additional employment has taken 35.0% of the employed, 59% of them did not change jobs. The average values of the examined sub-scales of occupational burnout indicated: an high level of emotional exhaustion (35, 0), average level of depersonalization (11, 5) and a high value referring to respondents’ dissatisfaction with their accomplishment (27, 63). Older nurses were characterized by a higher level of depersonalization (p = 0.04). Higher undergraduate education was statistically significantly related to reduced sense of own achievement (p = 0.03). People with gross income per capita in the family from 1000-1400 PLN significantly more often showed a higher level of emotional exhaustion (p = 0.05) and lower level of own accomplishments (p = 0.04). Nurse employed in surgical wards significantly more often had a high level of emotional exhaustion (p = 0.002). The change of the workplace was significantly related to the level of emotional exhaustion (p = 0.01). Nurses who looked after typical 10-20 patients were significantly more often characterized by high levels of emotional exhaustion (p = 0.001) and depersonalization (p = 0.01).Conclusions: The analysis of collected data showed that the symptoms of occupational burnout in the form of high emotional exhaustion, average depersonalization and low satisfaction with one’s accomplishments can be observed in the examined group of male and female nurses. Socio-demographic factors such as education, period of employment, gross income per person in the family, place of employment, change of jobs, the number of patients under care while on duty had a significant influence on the level of occupational burnout.