Wpływ wybranych czynników socjodemografi cznych na jakość życia chorych na stwardnienie rozsiane

Wstęp. Stwardnienie rozsiane (sclerosis multiplex - SM) jest przewlekłą chorobą demielinizacyjną o licznych objawach klinicznych, takich jak: zaburzenia koordynacji i równowagi, zaburzenia widzenia, niedowłady, nasilone zmęczenie, zaburzenia nastroju, spastyczność czy parestezje. Cel. Analiza wpływu czynników socjodemograficznych na jakość życia chorych na stwardnienie rozsiane. Materiał i metody. Badanie przeprowadzono wśród 105 pacjentów Szpitala Wojewódzkiego im. św. Łukasza oraz członków Stowarzyszenia Stwardnienia Rozsianego w Tarnowie w 2015 roku. Kryterium włączenia było rozpoznanie SM oraz dobrowolna zgoda chorego na udział w badaniu. W badaniu posłużono się Skalą EQ-5D (Health related quality of life questionnaire), Skalą EQ-VAS (EuroQol-visual analogue scales), Rozszerzoną Skalą Niewydolności Ruchowej Kurtzkego (EDSS) oraz kwestionariuszem ankiety własnego autorstwa. Wyniki. Wysoką samoocenę własnego stanu zdrowia oraz wyższą jakość życia we wszystkich wymiarach miały częściej osoby w pełni wydolne funkcjonalnie (p < 0,0001). Analiza badań wykazała, że 65,7% osób nie zgłaszało problemów w zakresie samoopieki. Osoby młodsze istotnie częściej nie miały problemów z mobilnością (p = 0,0006), samoopieką (p = 0,0328). Rzadziej występował u nich również niepokój czy przygnębienie (p = 0,0022). Osoby z wykształceniem wyższym rzadziej odczuwały ból/dyskomfort (60,9%). Wnioski. Samoocena jakości życia badanych zależy istotnie od wieku badanych, stanu cywilnego, wykształcenia oraz źródła utrzymania.

Introduction. Multiple sclerosis (MS) is a chronic demyelinising disease with numerous clinical signs, such as: balance and coordination disorders, visual disturbances, muscle weakness, paresis, feeling of chronic fatigue, mood disorders, genitourinary dysfunction, spasticity and paresthesias. Aim. Analysis of the infl uence of sociodemographic factors on the quality of life of patients with multiple sclerosis. Material and methods. The research covered 105 patients and was conducted at St. Luke´s Regional Hospital and in the Multiple Sclerosis Association in Tarnow in 2015. The criterion for inclusion was medical diagnosis of multiple sclerosis and the voluntary consent of the patient to participate in the research. The study used: the EQ-5D (Health related quality of life questionnaire), the EQ-VAS (EuroQol-visual analogue scale), the EDSS (Kurtzke Expanded Disability Status Scale ) and the authors’ original questionnaire. Results. High self-esteem regarding their own health condition and higher quality of life in all dimensions were shown more often by people with full functional efficiency (p <0.0001). The research analysis showed that 65.7% of the people reported no problems in terms of self-care. Younger people significantly more frequently had no problems with mobility (p = 0.0006), self-care (p = 0.0328). Also, anxiety or depression were less frequent among them (p =0.0022). People with higher education were less likely to feel pain / discomfort (60.9%). Conclusions. Self-assessment of the quality of life of the respondents depends significantly on age, marital status, education and the source of livelihood.