Croatia : history, culture, ideas

Bibliografie przy rozdziałach. Indeks.

Dzisiejsza Chorwacja odpowiada krainom historycznym, które przez wieki były częścią różnych organizmów politycznych. W jednych regionach zegary wybijały renesans i barok, w innych czas długo płynął zgodnie z rytmem średniowiecza. W jednych językiem urzędowym był niemiecki, w innych węgierski, a jeszcze gdzie indziej – włoski i turecki. Ale we wszystkich posługiwano się jednocześnie językiem chorwackim – w którymś z jego wariantów. Chorwacka kultura jest więc nadzwyczaj różnorodna; wyrasta z trzech kręgów cywilizacyjnych: śródziemnomorskiego, środkowoeuropejskiego i bałkańskiego. Jakże inaczej wyglądało życie w bogatych miastach Dalmacji nadmorskiej, wewnątrz antycznych murów miejskich, od egzystencji mieszkańców północnej Chorwacji, gdzie panowała typowa dla Europy Środkowej kultura szlachecka. Ujednolicenie rozmaitych tradycji w jedną kulturę ogólnonarodową w XIX wieku nie usunęło w cień różnorodności. Jest ona trwale wpisana w pejzaż kulturowy i w zbiorową wyobraźnię.

The publication stresses the socio‑political and cultural differences that have arisen across the regions of Croatia. In each one, time has measured the epochs out differently, causing several cultural borderlands to emerge. The unification of the various traditions into a single national culture in the 19th century did not push regionalism back into the shadows. On the contrary, it is embedded organically in the cultural landscape and collective vision. Similarly, the painful Yugoslav heritage remains a powerful dividing factor among the Croatian elites to this day.