Tłumaczenie humoru w polskim dubbingu animowanego sitcomu dla dorosłych Inside Job

Humor w mediach audiowizualnych często głęboko zakorzeniony jest w odniesieniach kulturowych, grze słów oraz kontekście sytuacyjnym, co czyni jego przekład szczególnie wymagającym. Celem niniejszej pracy jest określenie, jakie strategie tłumaczeniowe są najczęściej stosowane w adaptacji humoru z języka angielskiego na język polski w zdubbingowanych animowanych sitcomach dla dorosłych. Analiza oparta jest na wybranych scenach z pierwszego sezonu serialu Inside Job Netfliksa. Łącznie przeanalizowałam 12 scen, w których zidentyfikowałam 33 przykładów adaptowanego humoru. Pierwsza część pracy przybliża czytelnikowi kluczowe pojęcia z zakresu tłumaczenia audiowizualnego, ze szczególnym uwzględnieniem dubbingu w kontekście polskim. Omówiony zostaje również sitcom jako gatunek komediowy oraz rola animacji w potęgowaniu efektu humorystycznego. W drugim rozdziale przedstawione są podstawy teoretyczne humoru i jego przekładu, główne teorie humoru oraz specyficzne wyzwania, z jakimi mierzą się tłumacze w kontekście audiowizualnym. Szczególna uwaga poświęcona została adaptacji jako strategii tłumaczeniowej, w odniesieniu do modeli zaproponowanych przez Bastina. Następnie przedstawiam analizę porównawczą tłumaczenia humoru na podstawie wybranych scen z animowanego serialu dla dorosłych Inside Job, aby odpowiedzieć na główne pytanie badawcze dotyczące tego, które strategie tłumaczeniowe są preferowane przy adaptacji humorystycznych treści w zdubbingowanych animowanych sitcomach dla dorosłych. Skupiam się na zastosowanych technikach i strategiach adaptacyjnych oraz ukazuję, które z nich wydają się być najczęściej wybierane przez polskich tłumacza. Analizuje również, czy i w jaki sposób adaptacja modyfikuje humor, oraz jaki ma to wpływ na pierwotny efekt komiczny.

Humour in audiovisual media is often deeply rooted in cultural references, wordplay, and situational context, making its translation particularly challenging. This study aims to determine which translation strategies are most commonly used in the adaptation of humour from English into Polish in dubbed animated adult sitcoms. The analysis is based on selected scenes from the first season of the Netflix series Inside Job. In total, 12 scenes are examined, containing 33 examples of adapted humour. The first part of the thesis familiarizes readers with key concepts of audiovisual translation, focusing specifically on dubbing as it functions in the Polish context. It also provides an overview of sitcoms as a comedic genre and discusses the role of animation in enhancing humour. The second chapter introduces the theoretical foundation for humour and its translation, presenting major humour theories and outlining the specific challenges translators face in audiovisual settings. Particular attention is given to adaptation as a translation strategy, with reference to Bastin’s framework. Then, I conduct a comparative analysis of humour translation based on selected scenes from Inside Job to answer the main research question, which seeks to determine which translation strategies are preferred when adapting culturally embedded humour in dubbed animated sitcoms for adults. I draw attention to the various techniques and adaptation strategies used in the rendering of humorous content and demonstrate which of them appear to be most commonly employed by the Polish translator. Additionally, I analyse whether the adaptation process introduces any shifts or changes to the humour, examining how these affect the original comedic intent.