Characteristics of the Labour Market in Nowy Sącz

Celem niniejszej pracy jest szczegółowa analiza rynku pracy w Nowym Sączu – trzecim co do wielkości mieście województwa małopolskiego. Autor podejmuje próbę oceny obecnej kondycji rynku pracy, jego struktury, dynamiki oraz perspektyw rozwojowych. Analiza została przeprowadzona z wykorzystaniem danych statystycznych GUS, Informatora Statystycznego miasta Nowy Sącz oraz literatury naukowej.W pierwszym rozdziale omówiono podstawowe zagadnienia teoretyczne dotyczące rynku pracy, jego definicję, rodzaje (ze względu na sektor, geograficzne położenie, zawód, kwalifikacje oraz typ pracownika), a także czynniki wpływające na jego funkcjonowanie, w tym demograficzne, technologiczne, strukturalne i polityczne.Rozdział drugi poświęcono charakterystyce miasta Nowy Sącz. Opisano jego położenie geograficzne, rys historyczny oraz układ osiedli. Szczególną uwagę poświęcono strukturze demograficznej – analizie przyrostu naturalnego, salda migracji oraz wskaźnika obciążenia demograficznego. Zidentyfikowano istotny problem depopulacji i starzenia się społeczeństwa, co negatywnie wpływa na lokalny rynek pracy, obniżając zasób siły roboczej i zwiększając wydatki socjalne. Opisano także strukturę gospodarczą miasta – dominację sektora przemysłowego (zwłaszcza firm Fakro i Newag), malejący udział handlu i usług, a także niewielką rolę sektora finansów i rolnictwa. Podkreślono znaczenie mikroprzedsiębiorstw, które stanowią ponad 95% wszystkich firm.Trzeci rozdział zawiera analizę struktury zatrudnienia, poziomu bezrobocia oraz aktywności zawodowej mieszkańców Nowego Sącza. Wskazano na wzrost udziału przemysłu i budownictwa w strukturze zatrudnienia oraz na zmienność stopy bezrobocia w ostatnich latach. Aktywność zawodowa była analizowana m.in w kontekście demografii i dostępności infrastruktury.W rozdziale czwartym autor identyfikuje główne wyzwania stojące przed lokalnym rynkiem pracy, m.in starzenie się społeczeństwa, odpływ młodych i wykwalifikowanych osób oraz niedopasowanie kwalifikacji pracowników do potrzeb pracodawców. Wskazano także na potrzebę aktywizacji zawodowej osób biernych zawodowo oraz inwestycji w szkolenia i rozwój edukacji wyższej. Autor pozytywnie ocenia potencjał miasta, wynikający z funkcjonowania uczelni wyższych oraz dobrze rozwiniętej infrastruktury technicznej, edukacyjnej i transportowej.W podsumowaniu pracy stwierdzono, że Nowy Sącz charakteryzuje się relatywnie stabilnym, choć poddanym negatywnym wpływom demograficznym, rynkiem pracy. Miasto posiada dobrze rozwiniętą bazę przemysłową oraz rosnące możliwości w zakresie edukacji i mobilności. Kluczowe dla przyszłości rynku pracy będzie przeciwdziałanie depopulacji, wsparcie dla lokalnych przedsiębiorców i dostosowanie systemu edukacji do potrzeb nowoczesnej gospodarki.

The aim of this thesis is to provide a detailed analysis of the labour market in Nowy Sącz – the third largest city in the Małopolskie Voivodeship. The author seeks to assess the current condition, structure, dynamics, and development prospects of the local labour market. The analysis is based on statistical data from the Central Statistical Office (GUS), the Statistical Yearbook of the City of Nowy Sącz, and academic literature.The first chapter introduces the theoretical foundations of the labour market, including its definition, types (based on sector, geography, profession, qualifications, and type of employee), as well as the main factors influencing its functioning, such as demographic, technological, structural, political, and social determinants.Chapter two presents the characteristics of the city of Nowy Sącz, including its geographical location, historical background, and administrative structure. Special attention is given to the demographic structure – examining natural population growth, migration balance, and the demographic dependency ratio. The study identifies a significant issue of depopulation and an ageing population, both of which negatively affect the local labour market by reducing the labour force and increasing social spending. The city's economic structure is also analysed, highlighting the dominance of the industrial sector (especially the companies Fakro and Newag), the declining role of trade and services, and the marginal presence of the financial and agricultural sectors. It is noted that micro-enterprises account for over 95% of all businesses.The third chapter focuses on employment structure, unemployment rates, and occupational activity among residents. The findings show a growing share of employment in industry and construction, along with fluctuations in unemployment levels in recent years. Economic activity is also examined in relation to demographic trends and infrastructure availability.In the fourth chapter, the author identifies the key challenges facing the local labour market, including population ageing, the outflow of young and qualified individuals, and the mismatch between employee qualifications and employer expectations. The thesis points to the need for activating economically inactive groups, investing in training programmes, and developing higher education. The city’s potential is emphasized, particularly due to its higher education institutions and well-developed technical, educational, and transport infrastructure.In conclusion, Nowy Sącz is characterized by a relatively stable labour market that is nonetheless affected by adverse demographic trends. The city benefits from a strong industrial base and increasing opportunities in education and mobility. Its future success will depend on effective responses to depopulation, support for local entrepreneurs, and adaptation of the education system to the demands of a modern economy.