Ocena wpływu Programu Sehat Sahulat (SSP) na wydajność systemu opieki zdrowotnej w Pakistanie

Wstęp: Pakistan, kraj o średnich dochodach niższego poziomu, stoi w obliczu licznych wyzwań związanych z systemem opieki zdrowotnej, w tym wysokich wydatków ponoszonych bezpośrednio przez pacjentów oraz nierównego dostępu do opieki. W odpowiedzi na te problemy uruchomiono Program Sehat Sahulat (SSP) jako sztandarową inicjatywę na rzecz Powszechnego Ubezpieczenia Zdrowotnego (UHC), mającą na celu zmniejszenie barier finansowych, poprawę funkcjonowania systemu i przybliżenie kraju do realizacji celów UHC.Cel: Ocenić wpływ Programu Sehat Sahulat na wydajność systemu opieki zdrowotnej w Pakistanie z wykorzystaniem ramowych wytycznych Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) dotyczących podstawowych elementów systemu zdrowotnego (Health System Building Blocks).Metodologia: Przyjęto retrospektywne podejście porównawcze w czasie, stosując projekt metod mieszanych, oparty na danych wtórnych pochodzących z krajowych statystyk, raportów międzynarodowych oraz recenzowanej literatury naukowej, jak również przeprowadzono szybką analizę polityk i dokumentów. Przeanalizowano zmiany w sześciu obszarach: świadczenie usług, zasoby kadrowe, dostęp do podstawowych leków, systemy informacji zdrowotnej, finansowanie zdrowia oraz przywództwo i zarządzanie – w celu określenia wzorców poprawy, stagnacji lub braku danych przed i po wdrożeniu SSP.Wyniki: Analiza wykazała znaczny postęp w zakresie finansowania zdrowia oraz umiarkowaną poprawę w obszarach zasobów kadrowych i systemów informacyjnych. Jednak świadczenie usług i dostęp do podstawowych leków odnotowały ograniczony rozwój ze względu na utrzymujące się luki w danych i bariery strukturalne. Wskaźniki przywództwa i zarządzania wykazały niewielką poprawę, przy utrzymujących się niedociągnięciach w planowaniu zdrowia reprodukcyjnego i regulacji farmaceutycznej.Wnioski: Choć SSP przyczynił się w istotny sposób do zmniejszenia ryzyka finansowego i poprawy równości w sektorze zdrowia, konieczne są dalsze reformy – zwłaszcza w zakresie objęcia opieką ambulatoryjną, integracji danych oraz ram regulacyjnych. Skuteczna i skoordynowana polityka jest niezbędna do wzmocnienia wydajności systemu opieki zdrowotnej i osiągnięcia sprawiedliwego, trwałego postępu w kierunku UHC w Pakistanie.

Introduction: Pakistan, a lower-middle-income country, faces numerous health system challenges, including high out-of-pocket expenditures and inequitable access to care. In response, the Sehat Sahulat Program (SSP) was launched as a flagship Universal Health Coverage (UHC) initiative to reduce financial barriers, improve system performance, and move the country closer to UHC goals.Aim: To assesses the impact of the Sehat Sahulat Program on Pakistan’s health system performance using the World Health Organization (WHO) Health System Building Blocks framework.Methodology: A retrospective, time-comparative approach was adopted, employing a mixed-method design, utilizing secondary data sourced from national statistics, international reports, and peer-reviewed literature, and conducting a rapid policy and document review. Changes in six domains; service delivery, health workforce, access to essential medicines, health information systems, health financing, and leadership/governance were examined to determine patterns of improvement, stagnation, or data insufficiency before and after SSP implementation.Results: The analysis revealed significant progress in health financing and moderate improvements in the health workforce and information systems. However, service delivery and access to essential medicines showed limited advancement due to persistent data gaps and structural constraints. Leadership and governance indicators demonstrated slight improvement, with ongoing deficits in reproductive health planning and pharmaceutical regulation.Conclusion: While SSP has made notable strides in reducing financial risk and improving health sector equity, further reforms especially in outpatient coverage, data integration, and regulatory frameworks are necessary. Coordinated policy action is essential to strengthen health system performance and achieve equitable, sustainable progress toward UHC in Pakistan.