Romanian as an intermediary between Turkish and Polish

Na stronie czasopisma publikacja ukazała się w marcu 2025 r.

Istnieje w języku polskim grupa ponad tysiąca wyrazów, które przybyły do Polski na fali wpływu kulturowego Imperium Osmańskiego, i szerzej Orientu, i które z tego powodu często określa się wspólnie jako „turcyzmy”. Część ich jednak turcyzmami nie jest, ponieważ zostały zapożyczone nie bezpośrednio z tureckiego, a za pośrednictwem jakiegoś innego języka. Niniejszy artykuł skupia się na pośrednictwie rumuńskim. Spośród „turcyzmów” polskich wybraliśmy te, które są obecne też w rumuńskim, i co więcej, ich rumuńskie warianty są fonetycznie lub semantycznie bliższe postaciom polskim niż formy tureckie – a także te, które z innych powodów były już w literaturze podejrzewane o pochodzenie rumuńskie. Uzbieraliśmy w ten sposób grupę ponad sześćdziesięciu leksemów; część z nich istotnie okazała się rumunizmami, w części pośrednictwo rumuńskie trzeba wykluczyć, a część wymaga dalszych badań.

There is a group of more than a thousand words in the Polish language which arrived on the wave of cultural influence of the Ottoman Empire, and more broadly of the Orient, and which are commonly referred to collectively as “Turkisms”. Some of them, however, are not in fact Turkisms as they were borrowed through the mediation of some other language rather than directly from Turkish. This paper focuses on Romanian. From among Polish “Turkisms” we selected those which are also present in Romanian and, moreover, whose Romanian counterparts are phonetically or semantically closer to the Polish forms than their Turkish etyma – as well as those which, for other reasons, have been suspected of Romanian origin. We have thus collected a group of more than sixty lexemes; some have indeed proven to be direct borrowings from Romanian, in some the Romanian mediation must be ruled out, and some require further research.