Rule of law or rule of (criminal) statutes? : illegal laws during the epidemic

Artykuł w czasopiśmie internetowym Dogmaty Karnisty, na portalu poświęconym prawu karnemu. Artykuł opublikowany 21 maja 2021 r.

Czas epidemii koronawirusa w Polsce jeszcze bardziej uwidocznił kontrast między prawem a ustawowym bezprawiem. Chcę zwrócić uwagę na 3 aspekty tego rozdźwięku. Skoncentruję się na regulacjach mających znaczenie z punktu widzenia prawa karnego materialnego. Po pierwsze, chodzi o niekonstytucyjne zmiany w Kodeksie karnym, wprowadzone pod pozorem stanu epidemii. Przepisy ukryto – i to dosłownie – w obszernych ustawach dotyczących zupełnie innej materii. A więc: rządy ustaw uchwalonych w niekonstytucyjnym trybie. Po drugie, chodzi o zastępowanie odpowiedzialności karnej sensu stricto regulacjami administracyjnokarnymi. A więc: rządy ustaw administracyjnokarnych i rządy kar administracyjnych, zamiast odpowiedzialności za przestępstwa czy wykroczenia. Po trzecie, chodzi o zarządzanie epidemią za pomocą rozporządzeń Rady Ministrów. W tych rozporządzeniach podawane były kolejne restrykcje, które miały nas zabezpieczyć przed epidemią. Mówimy więc o kontraście między rządami prawa a rządami rozporządzeń, sprzecznych z ustawami i Konstytucją.

The COVID-19 epidemic in Poland has further highlighted the contrast between the rule of law and statutory unlawfulness. I want to focus on three aspects of this discrepancy, particularly in relation to substantive criminal law. First, unconstitutional amendments to the Criminal Code were introduced under the pretext of the epidemic. These provisions were literally hidden within extensive legislation addressing entirely different matters. In other words, the rule of statutes enacted through unconstitutional procedures. Second, criminal liability sensu stricto was replaced by administrative-criminal regulations. This resulted in the rule of administrative-criminal statutes and administrative penalties instead of liability for crimes or contraventions. Third, the management of the epidemic was conducted through government regulations, which introduced successive restrictions intended to protect public health. This highlights the contrast between the rule of law and the rule of regulations that conflicted with statutory law and the Constitution.