The career of a loyal official in the provinces of the Kingdom of Poland on the example of Jan Alojzy Drabikowski (1794-1865) in Sandomierz

Bibliogr. s. 145-149. Streszcz. ang. s. 150-151.

DOI artykułu: 10.48269/2450-6095-sdpipp-27-007 (nie jest aktywne)

Jan Alojzy Drabikowski urodził się w Bieruniu na Śląsku (zabór pruski) w 1794 r. w rodzinie mieszczańskiej wyznania rzymskokatolickiego. Początkowo nosił nazwisko Drabik po ojcu Józefie, ale zmienił w czasach szkolnych na bardziej polsko brzmiące i szlacheckie. Po ukończeniu nauki w pruskim gimnazjum cysterskim w Rudach [Wielkich] w 1811 r. rozpoczął trwającą ponad 45 lat służbę cywilną w aparacie administracji szczebla lokalnego w Królestwie Polskim. Zdał wymagane egzaminy na urzędnika administracyjnego służby cywilnej klasy II (1823) i klasy III (1826). Karierę urzędniczą zaczął jako honorowy (bezpłatny) aplikant przysięgły przy sądzie pokoju powiatu olkuskiego (1812–1815). Przez trzy kolejne lata był etatowym kancelistą w Olkuszu (1815–1819), a później kancelistą w Sądzie Policji Poprawczej w Jędrzejowie i Chęcinach (1819–1823). Następnie przeniósł się na stanowisko urzędnicze adiunkta dozoru miasta obwodu w Opatowie (1823–1831). Po upadku powstania listopadowego przez 11 lat (od 1 października 1831 r. do jesieni 1842 r.) był komisarzem obwodu sandomierskiego, a następnie (po reorganizacji administracji) przez prawie 15 lat był naczelnikiem powiatu sandomierskiego (od jesieni 1842 r. do 20 czerwca 1857 r.). Przełożeni mieli o Drabikowskim wyjątkowo pozytywną opinię. Za swoją lojalną, wiernopoddańczą służbę urzędniczą (cywilną) od władz carskich otrzymał liczne nagrody pieniężne, wyróżnienia i ordery (Świętego Stanisława IV klasy w 1832 r.; Świętej Anny III klasy w 1834 r. i Świętego Włodzimierza IV klasy w 1842 r.), nobilitowano go za służbę urzędniczą (1841), pozwolono mu kupić od prywatnego właściciela szlachecki folwark we wsi Trzykosy koło Koprzywnicy w 1847 r., a najbardziej cenioną formą nagrody było nadanie mu w 1853 r. herbu Trzy Kosy, który sam sobie ułożył od posiadanych już dóbr szlacheckich. Pod koniec kariery urzędniczej tytułowano go radcą stanu (1854), a na emeryturę urzędniczą przechodził już jako radca dworu (z prawem do munduru), czyli dosłużył się aż piątej klasy w hierarchii urzędniczej. Emeryturę urzędniczą spędził w swoim folwarku w Trzykosach w otoczeniu rodziny; zajął się też budową młyna wodnego i działalnością społeczną. Zmarł w Radomiu wiosną 1865 r. w wieku 71 lat.

Jan Alojzy Drabikowski was born in Bieruń, a small town in Silesia (the Prussian Partition) in 1794 into a bourgeois Roman Catholic family. Initially, he had the surname Drabik like his father Józef, but during his school years he changed it to a more Polish sounding and noble one. After graduating from the Prussian Cistercian gymnasium in Rudy Wielkie (in Silesia) in 1811, at the age of 18, he began civil service at the local level of the administrative apparatus in the Kingdom of Poland, which continued for over 45 years. He passed the required examinations for civil service administrative officials of Class 2 (1823) and Class 3 (1826). He started his clerical career as an honorary (unpaid) sworn trainee at the Olkusz County Peace Court (1812–1815). For the following three years he was a full-time clerk in Olkusz (1815–1819), and later, a clerk in the Court of Correctional Police in Jędrzejów and Chęciny (1819–1823). He then moved to a clerical position of Assistant of the Supervisor of the District Town in Opatów (1823–1831). After the fall of the November Uprising, he was Commissioner of the Sandomierz District for 11 years (from 1 October 1831 to 1842), and then, after the reorganisation of the administration, was Governor of the Sandomierz District for about 15 years (from 1842 to 20 June 1857). Drabikowski’s superiors had an exceptionally high opinion of him. For his (civil) loyal and subservient clerical service as an official, he received from the tsarist authorities numerous monetary awards, distinctions and orders (St Stanislaus, 4th class, in 1829; St Anne, 3rd class, in 1834 and St Vladimir, 4th class, in 1842). He was given nobility for clerical service (1841), he was allowed to buy a farm in the village of Trzykosy (near Koprzywnica) in 1847, and in 1853 the tsar of Russia granted him the tile of nobility and the Three Scythes coat of arms. At the end of his clerical career, he was titled State Councillor (1854), and retired as a court councillor, i.e. reached as many as five classes in the clerical hierarchy. He spent the period of his civil servant’s retirement on a farm in the village of Trzykosy in the company of his family. He died in Radom in the spring of 1865 at the age of 71.