Chrześniacy Mościckiego, Prezydenta II Rzeczypospolitej

Streszcz. ang. s. 327. Bibliogr. s. 341-344.

Online First 2024-12-01.

Profesor Ignacy Mościcki (1867–1946) jako prezydent RP w niepodległej Polsce publicznie ogłosił pierwszy program wspierania prorodzinnej polityki państwa. W prywatnym oświadczeniu prezydent zadeklarował, że będzie ojcem chrzestnym co siódmego syna w rodzinie, która była rdzennie polska, katolicka i która nie była karana za przestępstwa kryminalne. Prorodzinny program prezydenta był z powodzeniem realizowany przez okres 13 lat poprzedzających wybuch II wojny światowej (1926–1939). Chrześniakom prezydenta wręczono książeczkę oszczędnościową z banku państwowego (Pocztowej Kasy Oszczędności) z depozytem w wysokości 50 zł. Wybuch II wojny światowej położył kres temu programowi, a następnie socjalistyczne władze PRL go zdyskredytowały. Chrześniacy i ich spadkobiercy odłożyli wszelkie roszczenia wynikające z tego programu do lat 90. Obecnie domagają się one przede wszystkim zwrotu od państwa odpowiednio przeszacowanych depozytów oszczędnościowych. Wysyłali listy do kolejnych prezydentów RP, marszałków obu izb parlamentu (Sejmu i Senatu) itd., ale bezskutecznie. W latach 2005–2006 próbowali również odzyskać swoje pieniądze na drodze sądowej, jednak ich roszczenia zostały oddalone przez sądy. Wydaje się, że w obecnym stanie prawnym ewentualne roszczenia chrześniaków Mościckiego można rozpatrywać w kategorii "długu honorowego" zaciągniętego przez przedwojennego Prezydenta RP.

Professor Ignacy Mościcki (1867–1946), as President of Poland, publicly announced the first program in independent Poland to support the pro-family policy of the state. It was, however, only in a private statement that the president declared that he was the godfather of every seventh son in families that were indigenously Polish, Catholic and until then had no criminal record. The president’s pro-family program was successfully implemented over the period of 13 years preceding the outbreak of the Second World War (1926–1939). President Mościcki’s godsons were presented with a savings book from the state bank (Postal Savings Bank) with a deposit of 50 zloty. The outbreak of the Second World War put an end to this program, and then the socialist authorities in the Polish People’s Republic discredited it. The godsons and their heirs postponed any claims arising from this program until the 1990s. They primarily demanded the refund of duly revalued savings deposits from the state. They sent letters to successive presidents of the Republic of Poland, speakers of both houses of Parliament (the Sejm and the Senate) and others, but to no avail. In 2005–2006, they also tried to recover their money in court, but their claims were dismissed. It seems that, in the current state of the law, the possible claims of Mościcki’s godsons can be considered in the category of a “debt of honour” incurred by the pre–war president of the Republic of Poland.