Streszcz. ang. s. 3. Bibliogr. w przypisach

Rozwój generatywnej sztucznej inteligencji sprawił, że dyskusja na temat eksploracji tekstów i danych (TDM) w prawie autorskim skupiła się na problemie modeli generatywnych. Generatywna sztuczna inteligencja nie jest jednak jedynym przypadkiem TDM. Eksploracja danych z programów komputerowych może poprawić wykrywanie błędów, odkrywać wzorce projektowe, ułatwiać konserwację, podsumowywać kod w języku naturalnym lub odkrywać luki w zabezpieczeniach. Potencjał takich badań i ryzyko wypaczenia ich wyników z powodu niewystarczających danych uzasadnia próbę zbadania zakresu dozwolonych działań TDM w odniesieniu do oprogramowania. Artykuł przedstawia wyniki analizy problemów powstających na styku TDM i prawnoautorskiej ochrony programów komputerowych w UE. Nacisk położono na wyłącznych prawach zwielokrotniania i wprowadzania zmian przewidzianych w dyrektywie 2009/24/WE. Chociaż wśród nowych wyjątków i ograniczeń TDM w dyrektywie o prawie autorskim na jednolitym rynku cyfrowym tylko wyjątek ogólny wyraźnie wspomina o programach komputerowych, wyjątek badawczy może być również stosowany, jeśli zostanie starannie wdrożony przez państwa członkowskie. W artykule wykazano również, że programy komputerowe mogą być zwielokrotniane w sposób istotny z punktu widzenia prawa autorskiego także podczas działań TDM mających na celu wyodrębnienie danych z tradycyjnych dzieł literackich lub artystycznych. W artykule przedstawiono interpretację art. 5 ust. 1 dyrektywy 2009/24/WE, która zapobiega nadużywaniu praw autorskich w celu udaremnienia TDM w takich scenariuszach. Przeanalizowano też rozbieżne strategie wdrażania przepisów dotyczących TDM przyjętych przez państwa członkowskie UE w kontekście programów komputerowych.

The proliferation of generative AI has steered the discussion about text and data mining (TDM) in copyright law towards the problem of generative models. However, generative AI is not the only case for TDM. Mining data from computer programs can improve defect detection, discover design patterns, facilitate maintenance, summarize code in natural language or identify security vulnerabilities. The potential of such research, and the risk of skewing its results due to inadequate data justifies a venture into the scope of permitted TDM activities in relation to software. This article explores the intersection of TDM and the protection of computer programs in EU copyright law, focusing on the reproduction and alteration rights under the Software Directive. It argues that although among the new TDM exceptions and limitations in the Directive on Copyright in the Digital Single Market only the general one explicitly mentions computer programs, the research exception can also be applied if implemented carefully. This article also shows that computer programs can be reproduced in a way relevant to copyright law during TDM activities aimed at extracting data from traditional literary or artistic works. It offers an interpretation of Art. 5(1) of the Software Directive that prevents the misusing of copyright to thwart TDM in such scenarios. Finally, it analyses the diverging implementation strategies of TDM provisions adopted by EU Member States in the context of computer programs. By examining these issues, this article aims to clarify the scope of permissible TDM activities and advocate for policies that support research.