Hispanoameryka jako obszar kontaktów językowych

2024
journal article
article
dc.abstract.plCelem niniejszej pracy jest przybliżenie polskiemu czytelnikowi Ameryki hiszpańskojęzycznej (zwanej w tej pracy Hispanoameryką) z punktu widzenia kontaktów językowych. W części wstępnej artykułu objaśnia-my wybór i użycie samego terminu Hispanoameryka, kluczowe terminy (interferencja, transferencja, konwergencja) oraz zamieszczamy rys historyczny przybliżający genezę tej mozaiki językowej: pojawienie się języka hiszpańskiego na kontynencie amerykańskim, niezwykle istotną rolę misjonarzy, politykę językową dawniej i dziś oraz krótki przegląd poszczególnych migracji, które, wraz z językami autochtonów, miały bądź też wciąż mają wpływ na kształt używanego tam superstratu hiszpańskiego. Część zasadnicza pracy to usystematyzowany oraz zilustrowany przykładami przegląd rozmaitych kontaktów językowych, które można zaobserwować w hiszpańskojęzycznej części obu Ameryk. Przegląd rozpoczynamy od opisu trzech odmiennych rodzajów relacji najbardziej oficjalnych, w których język hiszpański współistnieje z innym językiem urzędowym lub językami urzędowymi. Sytuację tę ilustrują przykłady trzech państw: Paragwaju, Peru i Portoryko. Kolejna część opisu obejmuje kontakty między językiem hiszpańskim a językami tubylczymi, z naciskiem na dwa główne obszary tego typu: Półwysep Jukatan (język hiszpański i język maja) oraz strefę andyjską (hiszpański oraz języki keczua i ajmara). Opis wpływów europejskich został podzielo-ny na dwie zasadnicze części: język angielski, którego obecność jest widoczna także w Ameryce Północnej i Centralnej, oraz pozostałe języki europejskie określane mianem „odcieni mikrodialektalnych” (francuski, włoski, niemiecki, walijski). Językowi portugalskiemu został poświęcony osobny fragment ze względu na specyficzne i dość rozległe zjawisko, jakim jest fronterizo: klasyczny efekt konwergencji obu języków. Pracę kończy opis wpływów języków afrykańskich oraz kreolskich: palenquero – jedynego języka kreolskiego na bazie hiszpańskiego oraz obszaru Karaibów, gdzie użytkownicy języka hiszpańskiego posługują się mieszanką języków afrykańskich i europejskich: angielskiego, francuskiego czy hiszpańsko-portugal-skiego (w przypadku papiamento).
dc.affiliationWydział Filologiczny : Instytut Filologii Romańskiej
dc.contributor.authorStala, Ewa - 132050
dc.date.accession2025-01-23
dc.date.accessioned2025-01-31T09:28:11Z
dc.date.available2025-01-31T09:28:11Z
dc.date.createdat2025-01-27T10:36:47Zen
dc.date.issued2024
dc.date.openaccess0
dc.description.accesstimew momencie opublikowania
dc.description.number1
dc.description.physical79-99
dc.description.versionostateczna wersja wydawcy
dc.description.volume38
dc.identifier.doi10.17651/SOCJOLING.38.5
dc.identifier.eissn2545-0468
dc.identifier.issn0208-6808
dc.identifier.urihttps://ruj.uj.edu.pl/handle/item/546676
dc.identifier.weblinkhttps://socjolingwistyka.ijp.pan.pl/index.php/SOCJO/article/view/360/331
dc.languagepol
dc.language.containerpol
dc.rightsUdzielam licencji. Uznanie autorstwa - Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowa
dc.rights.licenceCC-BY-ND
dc.rights.urihttps://creativecommons.org/licenses/by-nd/4.0/legalcode.pl
dc.share.typeotwarte czasopismo
dc.subject.enSpanish
dc.subject.enHispanoamerica
dc.subject.enlanguage contact
dc.subject.enlanguage politics
dc.subject.englobalization
dc.subject.plHispanoameryka
dc.subject.plkontakt językowy
dc.subject.plpolityka językowa
dc.subject.plglobalizacja
dc.subject.pljęzyk hiszpański
dc.subtypeArticle
dc.titleHispanoameryka jako obszar kontaktów językowych
dc.title.alternativeThe Spanish-speaking America as an area of language contacts
dc.title.journalSocjolingwistyka
dc.typeJournalArticle
dspace.entity.typePublicationen
dc.abstract.pl
Celem niniejszej pracy jest przybliżenie polskiemu czytelnikowi Ameryki hiszpańskojęzycznej (zwanej w tej pracy Hispanoameryką) z punktu widzenia kontaktów językowych. W części wstępnej artykułu objaśnia-my wybór i użycie samego terminu Hispanoameryka, kluczowe terminy (interferencja, transferencja, konwergencja) oraz zamieszczamy rys historyczny przybliżający genezę tej mozaiki językowej: pojawienie się języka hiszpańskiego na kontynencie amerykańskim, niezwykle istotną rolę misjonarzy, politykę językową dawniej i dziś oraz krótki przegląd poszczególnych migracji, które, wraz z językami autochtonów, miały bądź też wciąż mają wpływ na kształt używanego tam superstratu hiszpańskiego. Część zasadnicza pracy to usystematyzowany oraz zilustrowany przykładami przegląd rozmaitych kontaktów językowych, które można zaobserwować w hiszpańskojęzycznej części obu Ameryk. Przegląd rozpoczynamy od opisu trzech odmiennych rodzajów relacji najbardziej oficjalnych, w których język hiszpański współistnieje z innym językiem urzędowym lub językami urzędowymi. Sytuację tę ilustrują przykłady trzech państw: Paragwaju, Peru i Portoryko. Kolejna część opisu obejmuje kontakty między językiem hiszpańskim a językami tubylczymi, z naciskiem na dwa główne obszary tego typu: Półwysep Jukatan (język hiszpański i język maja) oraz strefę andyjską (hiszpański oraz języki keczua i ajmara). Opis wpływów europejskich został podzielo-ny na dwie zasadnicze części: język angielski, którego obecność jest widoczna także w Ameryce Północnej i Centralnej, oraz pozostałe języki europejskie określane mianem „odcieni mikrodialektalnych” (francuski, włoski, niemiecki, walijski). Językowi portugalskiemu został poświęcony osobny fragment ze względu na specyficzne i dość rozległe zjawisko, jakim jest fronterizo: klasyczny efekt konwergencji obu języków. Pracę kończy opis wpływów języków afrykańskich oraz kreolskich: palenquero – jedynego języka kreolskiego na bazie hiszpańskiego oraz obszaru Karaibów, gdzie użytkownicy języka hiszpańskiego posługują się mieszanką języków afrykańskich i europejskich: angielskiego, francuskiego czy hiszpańsko-portugal-skiego (w przypadku papiamento).
dc.affiliation
Wydział Filologiczny : Instytut Filologii Romańskiej
dc.contributor.author
Stala, Ewa - 132050
dc.date.accession
2025-01-23
dc.date.accessioned
2025-01-31T09:28:11Z
dc.date.available
2025-01-31T09:28:11Z
dc.date.createdaten
2025-01-27T10:36:47Z
dc.date.issued
2024
dc.date.openaccess
0
dc.description.accesstime
w momencie opublikowania
dc.description.number
1
dc.description.physical
79-99
dc.description.version
ostateczna wersja wydawcy
dc.description.volume
38
dc.identifier.doi
10.17651/SOCJOLING.38.5
dc.identifier.eissn
2545-0468
dc.identifier.issn
0208-6808
dc.identifier.uri
https://ruj.uj.edu.pl/handle/item/546676
dc.identifier.weblink
https://socjolingwistyka.ijp.pan.pl/index.php/SOCJO/article/view/360/331
dc.language
pol
dc.language.container
pol
dc.rights
Udzielam licencji. Uznanie autorstwa - Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowa
dc.rights.licence
CC-BY-ND
dc.rights.uri
https://creativecommons.org/licenses/by-nd/4.0/legalcode.pl
dc.share.type
otwarte czasopismo
dc.subject.en
Spanish
dc.subject.en
Hispanoamerica
dc.subject.en
language contact
dc.subject.en
language politics
dc.subject.en
globalization
dc.subject.pl
Hispanoameryka
dc.subject.pl
kontakt językowy
dc.subject.pl
polityka językowa
dc.subject.pl
globalizacja
dc.subject.pl
język hiszpański
dc.subtype
Article
dc.title
Hispanoameryka jako obszar kontaktów językowych
dc.title.alternative
The Spanish-speaking America as an area of language contacts
dc.title.journal
Socjolingwistyka
dc.type
JournalArticle
dspace.entity.typeen
Publication
Affiliations

* The migration of download and view statistics prior to the date of April 8, 2024 is in progress.

Views
10
Views per month
Views per city
Krakow
5
Katowice
1
Poznan
1
Downloads
stala_hispanoameryka_jako_obszar_kontaktow_jezykowych_2024.pdf
12