Contracts transferring ownership of future things and things designated only as to their kind versus real legal acts

Bibliogr. w przypisach. Streszcz. ang. s. 57

Wykładnia art. 155 § 2 k.c. i prawne znaczenie przeniesienia posiadania dla przeniesienia własności rzeczy budziły wątpliwości już od chwili wejścia w życie kodeksu cywilnego. Jedną z kwestii będących przedmiotem kontrowersji jest kwalifikacja umów przenoszących własność rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku lub rzeczy przyszłych jako czynności prawnych realnych. Przyczyną, dla której umowy te często zalicza się do tej kategorii czynności prawnych, jest przewidziane w art. 155 § 2 k.c. wymaganie przeniesienia posiadania. W opracowaniu została przedstawiona argumentacja zmierzająca do wykazania, że przewidziane w art. 155 § 2 k.c. wyjątki od wyrażonej w art. 155 § 1 k.c. zasady przeniesienia własności solo consensu (konsensualności), są wyjątkami na rzecz zasady tradycji, nie zaś na rzecz realnego charakteru czynności prawnej. Zasada tradycji nie oznacza natomiast, że do samego dokonania czynności prawnej potrzebne jest dopełnienie dodatkowego aktu upubliczniającego zmianę stanu prawnego rzeczy. Jest to wymaganie potrzebne do wywołania skutków prawnych przez już dokonaną czynność prawną. Umowy uregulowane w art. 155 § 2 k.c. nie są zatem czynnościami prawnymi realnymi. Przepis ten nie odnosi się do realnego albo konsensualnego charakteru umów przenoszących własność rzeczy oznaczonych co do tożsamości lub rzeczy przyszłych.

The interpretation of Article 155 § 2 of the Civil Code and the legal significance of the transfer of possession for the transfer of ownership have been disputed since the Civil Code came into force. One of the issues subject to controversy is the qualification of contracts transferring ownership of things designated only as to their kind or future things as real contracts (contracts first executed when their object is handed over). The reason why these contracts are often included in the category of real contracts is the requirement of transfer of possession provided for in Article 155 § 2 of the Civil Code. The paper presents an argumentation aimed at proving that the exceptions provided for in Article 155 § 2 of the Civil Code to the principle of transfer of ownership solo consensu expressed in Article 155 § 1 of the Civil Code are exceptions in favour of the principle of tradition, and not in favour of the real nature of the contract. The principle of tradition, on the other hand, does not mean that an additional act publicising a change in the legal status of a thing is required for the execution of the legal act itself. It is a requirement needed for the legal effect to be produced by the legal act already executed. Contracts regulated by Article 155 § 2 of the Civil Code are therefore not real contracts. This provision does not refer to the real or consensual nature of contracts transferring ownership of things designated only as to their kind or future things.