Cinema – technique, movement, abstraction : texts published in “Blok" in the context of the early film theory

Bibliogr. s. 165

Lata 1924–1926, w których wydawane było pismo "Blok", to czas intensywnego rozwoju europejskiej myśli filmowej, także w środowiskach Bauhausu i grupy De Stijl. Odczytanie tekstów publikowanych w "Bloku" przez pryzmat wczesnej refleksji o kinie umożliwia prześledzenie wątków wspólnych dla rozważań o sztuce i twórczości filmowej – od kwestii technicznych, związanych z ruchem, po idee filmu abstrakcyjnego. Oprócz artykułów oryginalnych i przedrukowanych, ważny materiał badawczy stanowią też reprodukowane prace Mieczysława Szczuki i Teresy Żarnowerówny, będące próbą indywidualnej interpretacji zjawisk filmowych i ich uchwycenia za pomocą warsztatu plastycznego. Dzięki nim widać wyraźnie, że prezentowane na łamach "Bloku" poglądy na temat estetyki, celów i narzędzi awangardy, podobnie jak ówczesna myśl filmowa, odzwierciedlały dynamikę przemian technicznych, wpływających na sferę artystyczną i determinujących nowe możliwości ekspresji.

The years 1924 –1926, during which the magazine "Blok" was published, were a time of vigorous development of the early film theory, also in the milieu of the Bauhaus and the De Stijl group. By reading the texts printed in "Blok" through the lens of early reflection on cinema, it is possible to trace the concepts common to considerations of art and filmmaking, from technical, movement-related issues to the notion of abstract film. In addition to original and reprinted works, important material is provided by the works of Mieczysław Szczuka and Teresa Żarnowerówna published in “Blok”, which were an attempt at an individual interpretation of film phenomena and their construal by means of artistic techniques. Thanks to these texts, it is clear that the views on aesthetics, goals and tools of the avant-garde as presented in "Blok", as well as the film theory of the time, all reflected the dynamics of technological transformations which influenced the artistic sphere and laid out new possibilities for expression.