Odkrywanie Roli Propagandy: Studium Przypadku Wojny Rosyjsko-Ukraińskiej

Propaganda odgrywa znaczącą rolę w kształtowaniu opinii publicznej, a także wpływa na zachowania i przekonania. Może być wykorzystywana do różnych celów – zarówno dobrych, jak i złych. Podczas gdy propaganda może być skuteczna w osiąganiu pewnych pozytywnych celów, takich jak mobilizowanie ludzi do działań zbiorowych, zachęcanie ich do wspierania spraw społecznych, wzmacnianie tożsamości narodowej i pielęgnowanie poczucia jedności i przynależności, ma również potencjał do manipulowania, wprowadzania w błąd i dezinformowania. Jej implikacje etyczne zależą od sposobu jej wykorzystania i dokładności propagowanych informacji. Propaganda staje się szczególnie istotna w czasach poważnych kryzysów – takich jak pandemie lub wojny.Przedstawiony case study bada w jaki sposób intensywność rosyjskiej i ukraińskiej propagandy zmienia opinię publiczną w Europie. W badaniu tym zostało poruszone kilka kwestii. Pierwsze pytanie brzmi: jakie są główne narzędzia współczesnej propagandy w czasie wojny? Drugie pytanie brzmi: jaka jest opinia i reakcja na prorosyjską i proukraińską propagandę w krajach europejskich? Na podstawie powyższych pytań postawione zostały dwie hipotezy. Po pierwsze: odwoływanie się do strachu, silnie nacechowany język, kontrola mediów i wyolbrzymienie są głównymi narzędziami współczesnej propagandy w czasie wojny; po drugie: opinia publiczna na temat propagandy proukraińskiej ma w Europie tendencję do bycia bardziej pozytywną niż na temat propagandy prorosyjskiej.Aby odpowiedzieć na pierwsze pytanie badawcze, wykorzystano źródła pierwotne w celu opisania współczesnej propagandy wojennej – zarówno rosyjskiej, jak i ukraińskiej. Aby odpowiedzieć na drugie pytanie badawcze, przeprowadzone zostało badanie empiryczne opinii publicznej na temat prorosyjskiej i proukraińskiej propagandy w krajach europejskich. Kwestionariusz strukturalny został rozesłany za pośrednictwem mediów społecznościowych; analiza obejmuje 130 osób z 22 różnych krajów. Aby dotrzeć do większej liczby respondentów z różnych krajów i w różnych grupach wiekowych, oprócz języka angielskiego ankieta przetłumaczona została na język niemiecki, francuski i włoski.Badanie wykazało, że oba kraje odwołują się do strachu, używają nacechowanego języka (choć ten jest bardziej typowy dla propagandy Kremla), kontroli mediów i przesady. W ten sposób potwierdza się pierwsza hipoteza badania. Zgodnie z przeprowadzonym badaniem, odsetek respondentów, którzy pozytywnie oceniają propagandę ukraińską jest wyższy niż tych, którzy pozytywnie oceniają propagandę rosyjską. Tym samym potwierdza się druga hipoteza badania.Badanie prowadzi do wniosku, że obie strony używają tych samych instrumentów propagandy. Jednak społeczeństwo europejskie ma tendencję do reagowania bardziej pozytywnie na propagandę ukraińską. Po pierwsze, ponieważ Ukraina ma autorytet moralny w trwającym konflikcie, a po drugie dlatego, że dzięki swojej agresywnej polityce zagranicznej Rosja stała się wspólnym wrogiem dla świata zachodniego.Głównym ograniczeniem przeprowadzonych badań jest niewielka ilość respondentów z każdego państwa, co uniemożliwia wyciągnięcie pewnych wniosków na temat narodu jako całości. Niemniej jednak badanie daje wgląd w ogólny stosunek ludzi do wojny, jak również do narracji obu stron w szczególności. Poza tym, wnioski wyciągnięte z analizy danych wyjaśniają główne przyczyny pewnych trendów w opinii publicznej.

Propaganda plays a significant role in shaping public opinion as well as influencing behaviors and beliefs. It can be used for various purposes – both good and bad. While propaganda can be effective in achieving some positive goals, such as mobilizing people for collective actions, making them support social causes, reinforcing national identity and fostering a sense of unity and belonging, it also has a potential to manipulate, mislead, and misinform. Its ethical implications depend on how it is used, and the accuracy of the information being propagated. Propaganda becomes particularly essential in times of major crises – such as pandemics or wars.The presented case study investigates how intensity of Russian and Ukrainian propaganda alters public opinion in Europe. Several questions are addressed in this research. The first question is what are the main tools of contemporary propaganda during war time? The second question is what is the opinion and reaction on the pro-Russian and pro-Ukrainian propaganda in European countries? Two hypotheses were derived from the aforementioned questions. First: appealing to fear, loaded language, media control and exaggeration are the main tools of contemporary propaganda during the war time; second: public opinion on pro-Ukrainian propaganda in Europe tends to be more positive than on pro-Russian propaganda.To answer first research questions primary sources were used in order to describe contemporary war propaganda – both Russian and Ukrainian. To answer second research question, an empirical study on public opinion on the pro-Russian and pro-Ukrainian propaganda in European countries was conducted. Structured questionnaire was distributed through social media; the analysis includes 130 people from 22 different countries. In order to reach more respondents from different countries and of different age groups, in addition to English, the survey was translated into German, French and Italian languages.The research revealed that both countries appeal to fear, use loaded language (although, this one is more typical for the Kremlin propaganda), media control and exaggeration. Thus, the first hypothesis of the research is confirmed. According to the conducted survey, the percentage of respondents who view Ukrainian propaganda positively is higher than those who view Russian propaganda positively. Thus, the second hypothesis of the research is confirmed.The study concludes that both counterparts use the same instruments of propaganda. However, the European public tends to react more positively on Ukrainian propaganda. First of all, because Ukraine has a moral authority in the ongoing conflict and, second of all, because thanks to its aggressive foreign policy, Russia has become a common enemy for the Western world.The main limitation of the performed research is small division of respondents from each single state, which makes it impossible to derive certain conclusions about the nation as a whole. Nevertheless, the research gives an insight on peoples’ attitudes towards the war in general as well as towards both sides’ narratives in particular. Apart from that, the conclusions derived from data analysis explain the main reasons behind certain public opinion trends.