Współczesne gazety i kwestia rodzaju. Analiza niektórych artykułów w konfrontacji z "Zaleceniami" Almy Sabatini

Contemporary newspapers and the issue of gender. Analysis of some articles confronted with "Recommendations" of Alma Sabatini

Praca magisterska dotyczy kwestii rodzaju gramatycznego i płci w języku włoskim, analizując artykuły z wybranych współczesnych włoskich gazet w formie papierowej w kontekście zaleceń Almy Sabatini. Zastosowano podział na trzy zasadnicze części. W pierwszym rozdziale omawiane są fundamenty koncepcyjne i historyczne seksizmu językowego oraz prezentowane są kluczowe definicje i koncepty z podziałem na te dotyczące gramatyki oraz te związane z kulturą. W kolejnym podrozdziale przedstawiono zarys historyczno-polityczny dotyczący języka i równych szans we Włoszech i na świecie. W części praktycznej w pierwszej kolejności prezentuje się warianty tworzenia form feminatywnych w oparciu o zasady włoskiej gramatyki. W najobszerniejszej części pracy mającej charakter empiryczny analizuje się wybrany zbiór artykułów z kilku włoskich gazet w wersji papierowej z dwóch różnych okresów. Analiza została przedstawiona w formie tabel podzielonych na kilka sekcji dla zachowania należytej przejrzystości i jasności. Pod każdą znajdują się analiza i komentarz poprawnego lub niepoprawnego użycia słów zgodnie z zaleceniami Almy Sabatini. W osobnym podrozdziale zwrócono również uwagę na niespójności i brak konsekwencji w użyciu feminatywów przez autorów i autorki artykułów.Ostatni rozdział jest próbą spojrzenia w przyszłość. W pierwszej kolejności przygląda się przyczynom niechęci wobec form feminatywnych. W dalszej części zaproponowano kilka środków i strategii, które mają zachęcić użytkowników i użytkowniczki do częstszego stosowania feminatywów oraz wskazano instytucje, które mogą się do tego przyczynić.

The master's thesis addresses the issue of grammatical gender and gender in the Italian language, analysing articles from selected contemporary Italian newspapers in print format in the context of Alma Sabatini's recommendations.The work is divided into three main sections. The first chapter discusses the conceptual and historical foundations of linguistic sexism and presents key definitions and concepts, divided into those related to grammar and those related to culture. In the following subsection, a historical and political outline concerning language and equal opportunities in Italy and globally is presented.The practical part first presents the variants of creating feminine forms based on the rules of Italian grammar. In the most extensive empirical section, a selected set of articles from several Italian print newspapers from two different periods is analysed. The analysis is presented in tables divided into several sections to maintain clarity and transparency. Under each table, there is an analysis and commentary on the correct or incorrect use of words according to Alma Sabatini's recommendations. A separate subsection also highlights inconsistencies and lack of consistency in the use of feminine forms by the authors of the articles.The final chapter is an attempt to look into the future. It first examines the reasons for reluctance toward feminine forms. In the latter part, several measures and strategies are proposed to encourage users to use feminine forms more frequently, and institutions that could contribute to this are identified.

La tesi magistrale affronta la questione del genere grammaticale e del genere sessuale nella lingua italiana, analizzando articoli tratti da alcuni giornali italiani contemporanei in formato cartaceo alla luce delle raccomandazioni di Alma Sabatini.Il lavoro è suddiviso in tre parti principali: nel primo capitolo vengono esposte le basi concettuali e storiche del sessismo linguistico, presentando definizioni e concetti chiave, con una distinzione tra quelli relativi alla grammatica e quelli legati alla cultura. In un sottocapitolo successivo si delinea il contesto storico-politico riguardante la lingua e le pari opportunità, sia in Italia che a livello internazionale. Nella parte pratica, si presenta inizialmente una panoramica delle modalità di creazione delle forme femminili secondo le regole della grammatica italiana. La sezione più ampia della tesi, di natura empirica analizza un campione di articoli tratti da vari giornali italiani in versione cartacea, riferiti a due periodi distinti. L’analisi è strutturata in tabelle suddivise in diverse sezioni, per garantire la massima chiarezza e trasparenza. Sotto ogni tabella si procede all’analisi e al commento sull’uso corretto o scorretto dei termini, considerando le raccomandazioni di Alma Sabatini. In un sottocapitolo separato, viene inoltre posta l’attenzione sulle incongruenze, la mancanza di coerenza e la non uniformità nell’uso dei femminili professionali da parte degli autori e delle autrici degli articoli.L’ultimo capitolo guarda al futuro, analizzando le cause della resistenza all’uso delle forme femminili. Successivamente, vengono proposte alcune misure e strategie per incentivare gli/le utenti della lingua a utilizzare più frequentemente i femminili professionali e vengono indicate le istituzioni che potrebbero contribuire a questo cambiamento.