Polskie tłumaczenia rodzajów niebinarnych w fantastyce na przykładzie Nimony, She-Ry i księżniczek mocy, Sowiego Domu, Sandmana, Hadesa i Hadesa II

Niniejsza praca analizuje polskie przekłady anglojęzycznych tekstów kultury z gatunku fantasy, które przedstawiają postaci niebinarne. Zawiera opis różnorakich form obecnych w polszczyźnie, które mogą być pomocne w oddaniu niebinarności postaci w przekładzie na język polski. Formy te podzielone są na trzy kategorie: podkreślające niebinarność, maskujące tożsamość płciową, oraz tworzące binarną tożsamość. Analiza rozwiązań wykorzystanych w przekładzie obejmuje takie postaci, jak: Nimona z powieści graficznej Nimona N.D. Stevensona oraz adaptacji filmowej tegoż komiksu, Double Trouble (Kłopotowski) z serialu animowanego N.D. Stevensona She-Ra i księżniczki mocy, Szeptucha z serialu animowanego Dany Terrace Sowi Dom, Lucyfer Gwiazda Zaranna i Pożądanie z powieści graficznej Sandman Neila Gaimana oraz jej serialowej adaptacji oraz Chaos z gry Hades i jej sequelu, Hades II. Niniejsza analiza pokazuje, że najczęściej stosowanym rozwiązaniem jest (błędne) przełożenie identyfikacji płciowej postaci za pomocą binarnego języka, co skutkuje wymazaniem niebinarności danej postaci. Błąd ten możliwy jest do naprawienia za sprawą rozwiązań proponowanych w niniejszej pracy. Konsekwencje (błędnych) przekładów widoczne są zarówno w świecie przedstawionym w tekstach kultury, w których zmienione zostają relacje między bohaterami, jak i w prawdziwym świecie. Skutki widoczne w prawdziwym świecie obejmują zubożenie językowe, gdyż nowatorskie formy niebinarnej polszczyzny nie są używane, a zastępują je bardziej konserwatywne, binarne rozwiązania. Opisywane (błędne) przekłady mają również negatywne następstwa dotyczące postrzegania i widoczności osób niebinarnych oraz mogą zostać zakwalifikowane jako przejawy transfobii.

This thesis analyses the Polish translations of Anglophone fantasy media containing characters whose gender identity can be labelled as non-binary. It contains a description of the forms of Polish which might constitute a solution to the translatorial problem of rendering a character’s non-binary gender identity linguistically. Those forms are divided into three categories: highlighting a gender identity beyond the binary, obstructing a gender identity and creating a binary gender identity. The analysis of the solutions employed in translation focuses on such characters as Nimona in N.D. Stevenson’s graphic novel Nimona and the film adaptation of said comic book, Double Trouble in N.D. Stevenson’s animated show She-Ra and the Princesses of Power, Raine Whispers in Dana Terrace’s cartoon The Owl House, Lucifer Morningstar and Desire in both Neil Gaiman’s graphic novel The Sandman and its TV adaptation, as well as Chaos in the video game Hades and its sequel, Hades II. In most cases the characters were (mis)translated using a binary gender and thus their non-binary identity was erased, an error which could be corrected via one of the methods suggested in the thesis. The (mis)translations have an effect on both the worlds depicted in the pieces of media discussed, especially on the relations between the characters, as well as on the real world. The real world consequences include linguistic impoverishment of the target language, since the novel non-binary forms are not employed and instead replaced with more conservative solutions to the translatorial problem. Those (mis)translation also negatively impact the real life non-binary individuals and their visibility and can be seen as forms of transphobia.