Anne, Ania czy Anna? Elementy kulturowe w polskich przekładach powieści Lucy Maud Montgomery Anne of Green Gables i Anne of Avonlea

Niniejsza praca przedstawia analizę porównawczą przekładów dwóch powieści kanadyjskiej autorki Lucy Maud Montgomery pt. Anne of Green Gables oraz Anne of Avonlea pod kątem strategii tłumaczenia elementów kulturowych i ich wpływu na odbiór czytelników. W Polsce powieści te od lat są szkolnymi lekturami i zostały przetłumaczone po raz pierwszy odpowiednio w roku 1911 oraz 1924, a autorką owych przekładów jest Rozalia Bernsteinowa. Jej tłumaczenia zostały porównane z najnowszymi przekładami autorstwa Anny Bańkowskiej opublikowanymi w 2022 roku. Do analizowanych elementów należą tłumaczenia nazw własnych, pojęć związanych z przyrodą, nawiązań do utworów literackich oraz kulturowych zwyczajów społeczeństwa kanadyjskiego. Oprócz pojęcia elementów kulturowych, w pracy tej poruszane są również zagadnienia udomowienia, egzotyzacji, retranslacji czy intertekstualności, ujęte w kontekście literatury dla dzieci.

This thesis is a comparative analysis of the Polish translations of two novels, Anne of Green Gables and Anne of Avonlea, by the Canadian author, Lucy Maud Montgomery, and the treatment of culture-specific elements therein. In Poland, the novels have been read by students for several decades and were translated for the first time in 1911 and 1924, respectively. The author of the first Polish translations is Rozalia Bernsteinowa, and her works are compared in this thesis with the newest translations from 2022 by Anna Bańkowska. The analysis contains such elements as the translation of proper names, flora-related terms, references to literary works, and the fragments of the story connected with the social culture of the society presented in the novels. Apart from culture-specific items, such issues as domestication, foreignisation, retranslation, and intertextuality are discussed in the context of children’s literature.