Zdolność patentowa wynalazków generowanych przez sztuczną inteligencję: Badanie z perspektywy stosowalności przemysłowej i poziomu wynalazczego w ramach Konwencji o udzielaniu patentów europejskich

W ostatnich latach cyfryzacja jest widocznym i niezaprzeczalnym trendem w praktycznie wszystkich dziedzinach przemysłu, a z technologicznego punktu widzenia ewolucję tę napędza i ułatwia w szczególności szybki postęp w uczeniu maszynowym i sztucznej inteligencji (AI). Rozwój ten ma szereg konsekwencji także dla systemów prawnych, które wymagają zmian, aby nadążać za szybkim wdrażaniem sztucznej inteligencji w praktycznie wszystkich aspektach życia codziennego. Jako dziedzina prawa, która musi podążać za nowoczesnymi trendami technologicznymi, prawo patentowe stoi przed istotnymi wyzwaniami. Jednak konsekwencje wpływu zaangażowania sztucznej inteligencji na ochronę własności intelektualnej na mocy prawa patentowego są nadal niejasne. Prezentowane badanie koncentruje się na możliwości opatentowania wynalazków wygenerowanych przez sztuczną inteligencję, ze szczególnym uwzględnieniem kryteriów stosowalności przemysłowej i poziomu wynalazczego w ramach Konwencji o patencie europejskim. Omówiono w nim, w jaki sposób firmy oparte na sztucznej inteligencji podchodzą do swojej własności przemysłowej i wartości niematerialnych i prawnych, jakie są odpowiednie sposoby ich ochrony oraz czy ochrona patentowa jest nadal aktualnym sposobem dla nowych technologii powstających z wykorzystaniem sztucznej inteligencji. W ostatnim rozdziale podjęto próbę odpowiedzi na pytanie, czy silniki AI są w stanie samodzielnie generować wynalazki posiadające zdolność patentową. W opracowaniu wykorzystano kwerendy literatury i patentów, analizy dokumentów patentowych, studia przypadków na przykładach istniejących firm z branży high-tech, a także studia przypadków z mojej praktyki w kancelarii rzecznika patentowego, szczególnie z obszarów diagnostyki medycznej i farmaceutyki. Przedstawiono kilka interesujących obserwacji. Z perspektywy firm opartych na sztucznej inteligencji ewolucja przemysłowa stworzyła nowy, cenny towar niematerialny w postaci dużych zbiorów danych, które często stanowią jedyny element nadający firmie wartość. Jeśli chodzi o zdolność patentową wynalazków wygenerowanych przez sztuczną inteligencję, studium przypadku badające zmiany technologicznego podejścia do opracowywania leków ujawniło, że kreatywność nie jest konieczna lub jest rzadko konieczna, gdy do generowania wynalazków wykorzystuje się narzędzia sztucznej inteligencji. Jednakże kreatywność jako taka nie jest specjalnie wymagana do zapewnienia zdolności patentowej na mocy obowiązującego europejskiego prawa patentowego. Kreatywność jest implikowana jedynie przez konieczny, nieoczywisty związek między zastrzeganym wynalazkiem a stanem techniki w zakresie tego, czy stan techniki prowadzi specjalistę w tej dziedzinie do wynalazku. Ponieważ wewnętrzne silniki sztucznej inteligencji wykorzystywane do opracowywania leków na ogół nie są publicznie znane, nie uważa się ich za stan techniki, w związku z czym nowe leki generowane przez sztuczną inteligencję podlegają opatentowaniu. Dodatkowo, po dalszej analizie wynalazków, które zostały w całości wygenerowane przez silniki AI, można stwierdzić, że silniki AI—mimo że jest to silnie zależne od właściwości konkretnego silnika—są w stanie samodzielnie tworzyć wynalazki posiadające zdolność patentową.

In recent years, digitisation is an apparent and undeniable trend across virtually all industrial fields and from the technological point of view, this evolution is driven and facilitated specifically by rapid advancements in machine learning and artificial intelligence (AI). This development has a whole plethora of consequences also for legal systems that need to be amended to keep up with rapid implementation of AI into virtually all aspects of everyday life. As a field of law that needs to follow modern technological trends, patent law is being significantly challenged. However, implications of how involvement of AI influences protection of IP under patent law are still unclear. The presented study focuses on whether AI-generated inventions are patentable with a specific focus on criteria of industrial applicability and inventive step under the framework of European Patent Convention. It discusses how AI-based companies approach their industrial property and intangible assets, what are suitable means of their protection, and whether patent protection is still a valid way for new technologies developed with the use of AI. Last chapter then tries to answer a question whether AI engines are capable of autonomously generating patentable inventions. The study utilises literature and patent searches, analyses of patent documents, case studies using examples of existing high-tech companies, as well as case studies from my practice in a patent attorney office, specifically from the areas of medical diagnostics and pharmaceuticals. Several interesting observations are being presented. From the perspective of AI-based companies, the industrial evolution created a new valuable intangible commodity in the form of big data, which are often the only thing giving a company its value. As for patentability of AI-generated inventions, case study examining how the technological approach to drug development changed in time uncovered that creativity is not necessary or is rarely necessary when AI tools are used to generate inventions. However, creativity as such is not specifically required to assure patentability under current European patent law. Creativity is only implied by necessary non-obvious relationship between claimed invention and prior art in terms of whether prior art guides the person skilled in the art towards the invention. And as in-house AI engines used for drug development are generally not publicly known, they are not considered prior art, and thus AI-generated new drugs are patentable. Additionally, after a further examination of inventions that were fully generated by AI engines, it can be concluded that AI engines—even though it strongly depends on properties of a specific one—are capable of autonomously creating patentable inventions.