Aleksander Dunin Borkowski's Cymbalada and the tradition of the mock-heroic poem

Celem artykułu jest pokazanie, w jakim stopniu i z jakim rezultatem Cymbalada realizuje formę gatunkową poematu heroikomicznego w momencie, kiedy historia tego gatunku w zasadzie należy już do przeszłości. Została zarysowana tradycja, europejska i polska, w której ramach poemat ten się wyraźnie sytuuje. Podkreślono, że stanowią ją przede wszystkim utwory (albo ich fragmenty), które wyrażają w konwencji heroikomiki satyryczne opinie o innych autorach i ich dziełach. Zauważono, że czynią to często, przedstawiając spory literackie, przynajmniej częściowo, jako zmagania militarne, przy wykorzystaniu odpowiednich zabiegów stylistycznych właściwych epopei bohaterskiej. Wskazano w artykule, powołując się na dotychczasowe opracowania tego zagadnienia, okoliczności, w jakich powstała Cymbalada i do których się odwołuje, oraz zwięźle przypomniano jej treść. Omówiono konkretne, najłatwiej zauważalne i kluczowe dla znaczenia całego poematu, przypadki zastosowania zabiegów heroikomicznych, akcentując też związek heroikomiki z burleską i jego znaczenie dla satyrycznej wymowy utworu Borkowskiego.

The aim of the article is to show to what extent and with what result Cymbalada implements the genre form of the heroic comic poem at a time when the history of this genre is basically a thing of the past. Tradition, both European and Polish, has been outlined, within which the poem clearly situates itself. It was emphasized that it consists primarily of works (or their fragments) that express satirical opinions about other authors and their works in the convention of mock-heroic. It has been noticed that they often do this by presenting literary disputes, at least partially, as military struggles, using appropriate stylistic devices typical of the heroic epic. The article indicates, referring to the previous studies on this issue, the circumstances in which Cymbalada was created and to which it refers, and briefly reminds of its content. Specific, most easily noticeable and crucial for the meaning of the entire poem cases of heroic comics are discussed, also emphasizing the relationship between mock-heroic and burlesque and its importance for the satirical meaning of Borkowski's work.