Management of electronic document resources in institutional academic repositories

Tematem książki są rozwiązania stosowane w zakresie zarządzania dokumentami elektronicznymi gromadzonymi, przechowywanymi i udostępnianymi w instytucjonalnych repozytoriach akademickich oraz ich związki z funkcjonowaniem bibliotek uczelnianych. Badania i rozważania zostały przeprowadzone z perspektywy informatologicznej i bibliotekoznawczej z uwzględnieniem wybranego dorobku także innych dyscyplin pokrewnych.Głównym celem badań było zidentyfikowanie modeli zarządzania zasobami dokumentów elektronicznych w polskich instytucjonalnych repozytoriach akademickich w odniesieniu do podstawowych procesów informacyjnych (gromadzenie, opracowanie, przetwarzanie, przechowywanie, udostępnianie) oraz rozpoznanie wspieranych przez nie zasadniczych kierunków zmian w funkcjonowaniu biblioteki akademickiej we współczesnym cyfrowym i sieciowym środowisku informacyjnym nauki i szkolnictwa wyższego. Badania empiryczne zostały przeprowadzone za pomocą metodologii badań jakościowych. W badaniach użyta została odmiana studium przypadku – tzw. wielokrotne studium przypadku (ang.: multi-case study). Do zbierania danych zostały zastosowane dwie uzupełniające się techniki: technika wywiadu częściowo ustrukturyzowanego i technika analizy dokumentów zastanych. Metoda analizy i krytyki piśmiennictwa posłużyła do rozpoznania stanu badań. W wyniku przeprowadzonych badań zostało wykrytych kilka modeli zarządzania dokumentami w ramach poszczególnych procesów informacyjnych, które łączy stosunkowo duża spontaniczność działań powiązana z raczej ograniczonym planowaniem, opieranie się na zaangażowaniu i motywacjach własnych pracowników oraz niewielki zakres kontroli (poza weryfikacją wprowadzanych metadanych i samych zasobów). Stwierdzono też, że realizowane modele sprzyjają przemianie relacji biblioteki uczelnianej z jej otoczeniem, rozwijając bezpośredni udział użytkowników w wybranych procesach bibliotecznych (partycypacyjność), wymuszając szerszą współpracę w ramach macierzystej uczelni i dążenie do interoperacyjności w skali globalnego środowiska cyfrowego (kooperacyjność) oraz sprzyjając oferowaniu (poszerzaniu) nowych usług przede wszystkim w zakresie rozwiązywania problemów związanych z prawem autorskim, przetwarzania plików cyfrowych, kształcenia umiejętności konstruowania opisów bibliograficznych czy działalności wydawniczej.

The subject of the book are solutions applied in the field of the management of electronic documents collected, stored and made available in institutional academic repositories and their connections with the functioning of university libraries. The research and considerations have been carried out from the perspective of information and library science but also taking into account selected achievements of other related disciplines. The main objective of the research was to identify models of electronic document management in Polish institutional academic repositories in relation to basic information processes (collecting, cataloguing and indexing, processing, storage, sharing) and recognition of the basic directions of changes in the functioning of the academic library in the contemporary digital and network information environment of science and higher education. The empirical research was carried out using qualitative research methodology. The author employed so called "multi-case study method". Two complementary techniques were used for data collection: semi-structured interviews and the analysis of existing documents. The method of critical literature review was used to recognize the state of research. As a result of the conducted research, several models of document management were identified within particular information processes, which combines a relatively high spontaneity of activities related to rather limited planning, reliance on the commitment and motivation of its own employees and a small scope of control (except verification of metadata and the resources themselves). It was also found that the implemented models facilitate the transformation of university libraries' relations with their surroundings, developing direct participation of their users in selected library processes (co-participation), forcing wider cooperation within their parent universities, striving for interoperability in the global digital environment (cooperativeness) and favouring offering (expanding) new services primarily in the area of solving problems related to copyright, processing digital files, training in the ability to construct bibliographic descriptions or publishing activities.