Habitat preferences of species included in the Polish Red Data Book of Plants

Postępująca antropopresja negatywnie wpływa na różnorodność świata roślin i zwierząt. Potwierdzają to liczne raporty publikowane przez organizacje związane z ochroną przyrody oraz kolejne wydania opracowań o charakterze czerwonych list czy ksiąg przygotowywane dla całego świata, poszczególnych państw lub niższych jednostek administracyjnych. W swojej pracy licencjackiej przeanalizowałam przynależność taksonomiczną, kategorię zagrożenia, przywiązanie do różnych typów zbiorowisk roślinnych oraz liczby wskaźnikowe Ellenberga 370 taksonów uwzględnionych w trzecim wydaniu Polskiej Czerwonej Księgi Roślin. W opracowaniu tym znalazły się 42 gatunki wymarłe (EX i EW). Blisko 85% spośród wszystkich uwzględnionych taksonów posiada status zagrożonych wyginięciem (CR, EN oraz VU). Jako gatunki bliskie zagrożenia (NT) określono 11 taksonów, a dwa uznano za niedostatecznie rozpoznane (DD). Wśród rodzin wymienionych w opracowaniu najwięcej reprezentantów posiadały rodziny: Cyperaceae, Orchidaceae i Asteraceae. Aż 31,5% gatunków zamieszczonych w Polskiej Czerwonej Księdze Roślin to rośliny notowane na siedliskach antropogenicznych. Około 42% taksonów zanotowano na terenie Polski tylko w jednym typie siedlisk. Wiele gatunków roślin uwzględnionych w opracowaniu prezentowało wysokie wymagania względem temperatury i nasłonecznienia. Znaczna część taksonów zagrożonych była przywiązana do podłoża o odczynie zasadowym. Wykonane analizy potwierdzają, że wśród gatunków zagrożonych dominują takie, które są ściśle wyspecjalizowane pod względem ekologicznym i prezentują wąską skalę fitocenotyczną. Dowodzą one również, że siedliska wybitnie antropogeniczne mogą stanowić ważną ostoję gatunków zagrożonych wyginięciem.

The anthropopressure negatively affects the diversity of plants and animals worldwide. It is confirmed by numerous reports published by organisations related to nature conservation and the red lists or red books prepared for the whole world, individual countries or even lower administrative units. In my bachelor's thesis, I analyzed taxonomic affiliation, conservation status, attachment to various types of plant communities and Ellenberg’s indicator values of 370 taxa included in the third edition of the Polish Red Data Book of Plants. In this publication 42 species were evaluated as extinct (EX and EW). Nearly 85% of all listed taxa are threatened with extinction (CR, EN or VU). As species near threatened (NT) 11 taxa were identified, and two were considered to be insufficiently assessed (DD). Among the families mentioned in the Polish Red Data Book, the greatest number of representatives belongs to the families Cyperaceae, Orchidaceae and Asteraceae. About 31.5% of the species included in the Polish Red Data Book of Plants were listed in anthropogenic habitats. Approximately 42% of taxa were recorded in Poland in only one type of habitat. Many plant species included in the study presents high demands on temperature and insolation. A significant part of endangered taxa was attached to the alkaline soils. The conducted analyses confirm that within endangered species dominate those, that are highly specialized in ecological terms and present a narrow phytocenotic scale. They also indicate that anthropogenic habitats can constitute crucial refugia for endangered species.