Clusters as a tool of industrial policy on the example of a special economic zone High Technology Park

Celem niniejszej pracy jest przedstawienie roli klastrów w polityce przemysłowej na przykładzie specjalnej strefy ekonomicznej Park Wysokich Technologii w Mińsku, który jest jedynym tego typu klastrem na Białorusi.Kryzys gospodarczy, który rozpoczął się w 2014 roku ujawnił niewydolność obecnego modelu gospodarki Białorusi i konieczność przeprowadzenia reform. Brak konkurencyjnych branż stwarza duże prawdopodobieństwo, że po zastosowaniu reform gospodarczych państwo wejdzie w stadium bardzo powolnego wzrostu. W ostatnich latach atrakcyjność branży motoryzacyjnej i przetwórczej znacząco spadła przez opóźnienia w modernizacji, brak know-how, zużycie środków trwałych oraz niską jakość końcowej produkcji. Przemysł wydobywczy – przede wszystkim kopalnie potasu oraz branża rafineryjna, które do niedawna wytwarzały do jednej trzeciej białoruskiego PKB - dalej może generować spory dochód, jednak rozwój tych branż w zbyt dużym stopniu zależy od koniunktury na globalnych rynkach.Innymi słowy, „tradycyjne” sektory gospodarki Białorusi nie są w tej chwili w stanie zostać klastrami technologicznymi, które mogłyby sprzyjać wzrostu gospodarczemu, gdyż przedsiębiorstwa tych branż musiałyby przede wszystkim przejść proces prywatyzacji, który według ekspertów umożliwiłby podniesienie jakości zarządzania oraz technologiczną i rynkową adaptację.Fenomenem białoruskiej gospodarki jest sektor informatyczny, który przy stosunkowo niskich kosztach produkcji generuje znaczący dochód. Park Wysokich Technologii stanowi strategiczną część tego sektora i jest klastrem technologicznym, ktory ma szansę zostać motorem rozwoju gospodarczego państwa. Celem ustanowienia specjalnej strefy ekonomicznej Park Wysokich Technologii był rozwój białoruskiej branży IT, w szczególności produkcji oprogramowania. A w dłuższej perspektywie ukształtowanie klastra technologicznego mogącego zostać motorem rozwoju gospodarczego państwa.Na terenie SSE powstało grono liczące prawie 200 firm informatycznych, zajmujących się głównie produkcją oprogramowania na eksport oraz świadczeniem usług konsultacyjnych w tej sferze.Wśród celów polityki gospodarczej, które udało się osiągnąć dzięki funkcjonowaniu PWT można wskazać:rozwój wysokotechnologicznej branży IT,zwiększenie wartości krajowego eksportu usług informatycznych nawet o trzy razy,wzrost inwestycji zagranicznych w sektor IT,tworzenie nowych miejsc pracy o atrakcyjnym poziomie wynagrodzenia.Wśród niepożądanych skutków istnienia omawianego klastra można wymienić pogłębienie nierównomiernego rozwoju regionów oraz zdominowanie krajowej branży informatycznej przez duże firmy. Jednak korzyści funkcjonowania PWT znacznie przewyższają związane z jego istnieniem wady.W przypadku Parku Wysokich Technologii potwierdziła się teza o tym, że udział administracji jest ważny na każdym etapie rozwoju klastra, gdyż potencjał danej SSE w obecnej chwili jest wykorzystywany w małym stopniu i dla pełnej jego realizacji są niezbędne zmiany w białoruskim systemie szkolnictwa, oraz innych branżach gospodarki krajowej, stworzenie pomiędzy nimi powiązań i warunków do współpracy.

The aim of this work is to present the role of clusters in industrial policy on the example of the special economic zone High Technology Park in Minsk, which is the only cluster of this type in Belarus.The economic crisis, which began in 2014, showed the incapacity of the current model of Belarusian economy and the need to undertake reforms. The lack of competitive industries makes it highly probable that after the application of economic reforms, the state will enter the phase of very slow growth. In recent years, the attractiveness of the automotive and processing industries has fallen significantly due to delays in modernisation, lack of know-how, exploitation of fixed assets and low quality of final production. The mining industry - mainly potassium mines and the refining industry, which until recently produced up to one third of Belarusian GDP - may still generate large income, but the development of these industries depends too much on the economic situation on global markets.In other words, "traditional" sectors of the Belarusian economy are currently not able to become technology clusters that could stimulate economic growth, as companies from these sectors would have to pass the privatisation process, which, according to experts, would make it possible to improve the quality of management and technological and market adaptation.The Belarusian IT sector generates significant income at relatively low production costs. The High Technologies Park is a strategic part of this sector and is a technology cluster, which has a chance to become a driving force for the economic development of the state. The purpose of establishing a special economic zone High Technology Park was the development of Belarusian IT industry, especially software production. And in the long run the creation of a technology cluster that may become a driving force for the economic development of the state.A group of almost 200 IT companies was established in the HTP, mainly engaged in the production of software for export and the delivery of consulting services in this area.Among the aims of economic policy, which have been achieved thanks to the functioning of the HTP, the following can be pointed out:development of high technology IT industry,increase in the value of domestic exports of IT services by up to three times,growth of foreign investments in the IT sector,creating new employment with an attractive level of remuneration.Among the undesirable effects of the existence of the cluster are the increasing unequal development of regions and the domination of the national IT industry by large companies. However, the benefits of functioning of the HTP far outweigh the disadvantages associated with its existence.In the case of the High Technology Park has been proved the thesis that the participation of public administration is important at every stage of cluster development, because the potential of the special economic zone is currently used to a small extent and for its full implementation changes in the Belarusian education system and other sectors of the national economy, creating links and conditions for cooperation between them are necessary.