Intertekst homerycki w „Nekyi" Stena Selandera

The homeric intertext in Sten Selander's "Nekyia"

Celem niniejszej pracy jest zbadanie literackiego dialogu pomiędzy wierszem Stena Selandera „Nekyia”, a jedenastą pieśnią Odysei, do której wiersz nawiązuje. „Nekyia” odnosi się za pośrednictwem swojego tytułu do wizyty Odyseusza w Hadesie i poprzez to otwiera złożony dialog z mitem, który wymaga zastosowania odpowiednich narzędzi analitycznych. Rozdziały poświęcone analizie opierają się na dwóch metodach: metodzie motywicznej i metodzie onirycznej. Pierwszy rozdział bazuje na indeksie motywów Stitha Thompsona (Motif-Index of Folk-Litterature), z którego pomocą zostały wydzielone odpowiednie motywy występujące w jedenastej pieśni. Następnie została przeprowadzona analiza, której celem było wykazanie w jaki sposób i w jakim stopniu wiersz wykorzystuje te motywy. Drugi rozdział pracy wykorzystuje kategorie Gastona Bachelarda zaczerpnięte z książki La terre et les rêveries du repos. Celem tego rozdziału jest zbadanie potencjału onirycznego jedenastej pieśni, a następnie sprawdzenie w jaki sposób ten potencjał jest wykorzystywany w wierszu. Praca zakończona jest podsumowaniem zbierającym wyniki badań.

The aim of this thesis is to explore and analyze complex literary relationship between Sten Selander’s poem “Nekyia” and the eleventh book of the Odyssey. This book contains image of dark netherworld where Odysseus learns his future from Tiresias – blind wise man who suffers eternal inner pain and, as he calls that, “emptiness” which comes from gloomy Hades’ world. In my thesis I want to investigate which aspects of this depressing underworld from the eleventh book are reproduced by Selander and, eventually, what poet does with this image in his poem. I have chosen two methods to enquire into this problem: motif method, based on Stith Thompson’s Motif-Index of Folk-Literature and oneiric method which uses Gaston Bachelard’s categories from Earth and Reveries of Repose.

Syftet med föreliggande uppsats är att undersöka en litterär dialog mellan Sten Selanders dikt ”Nekyia” och den elfte sången ur Odysséen som dikten bearbetar. ”Nekyia” återger Odysseus Hadesfärd och därigenom öppnar en mycket komplex dialog med myten och aktualiserar mytens tematik på olika nivåer som kräver specialiserade analytiska verktyg. Jag har valt två mytrelaterade analysinstrument som jag tycker är mest relevanta i detta fall: den motiviska metoden och den oniriska metoden. I det första analytiska kapitlet använder jag Stith Thompsons Motif-Index of Folk-Litterature med vars hjälp jag urskiljer de motiv som aktualiseras hos Homeros och därefter undersöker jag på vilket sätt dessa motiv aktualiseras i Selanders dikt. Det andra kapitlet är ägnat åt att studera tellurisk onirism. Mitt koncept är att med hjälp av Gaston Bachelards kategorier ur Jorden och drömmerier om vila presentera vilka aspekter av underjordiska grottor som uppträder i den elfte sången ur Odysséen och i ”Nekyia”. Genom detta vill jag visa onirisk potential hos Homeros som exploateras i dikten. Uppsatsen avslutas med sammanfattning där jag framställer undersökningens resultat.