Gotthold Ephraim Lessing ‘Nathan der Weise’ w polskich przekładach Zygmunta Bromberg oraz Adama Szczerbowskiego

Gotthold Ephraim Lessing's 'Nathan the Wise' in Polish translations by Zygmunt Bromberg and Adam Szczerbowski

Streszczenie pracy magisterskiej pt. „Gotthold Ephraim Lessing ‘Nathan der Weise’ w polskich przekładach Zygmunta Bromberg oraz Adama Szczerbowskiego”(tytuł org.: „Gotthold Ephraim Lessings ‘Nathan der Weise’ in polnischen Übersetzungen von Zygmunt Bromberg und Adam Szczerbowski”).Istotnym celem pracy jest analiza porównawcza dwóch polskich przekładów z ich niemieckim pierwowzorem. Głównym tematem pracy jest analiza porównawcza polskiego tłumaczenia „Natana mędrca” autorstwa Zygmunta Bromberga oraz Adama Szczerbowskiego. Owo porównanie ma wskazać niedociągnięcia w tłumaczeniu bądź też jego walory oraz metody, jakimi posłużyli się tłumacze. Praca składa się z trzech głównych części. Część pierwsza zawiera informacje teoretyczne i składa się z czterech podrozdziałów. W pierwszym podrozdziale opisana jest historia tłumaczenia. Następnie opisane zostały ważne definicje tłumaczenia. W trzecim podrozdziale zostały wypisane oraz pokrótce omówione metody, które posłużyły w procesie porównawczym w części analitycznej pracy magisterskiej. Ostatni podrozdział przedstawia problematykę związaną z tłumaczeniem tekstów wystawianych na deskach teatru. W drugiej części pracy przedstawiona została recepcja „Natana Mędrca” w Polsce oraz Niemczech. W pierwszym podrozdziale został pokrótce przedstawiony odbiór dramatu na terenach niemieckojęzycznych. Z kolei następny podrozdział skupia się na historii tłumaczeń oraz przyjęciu dzieła Lessinga na obszarach polskojęzycznych. W trzecim podrozdziale znajdują się krótkie biografie tłumaczy, Adama Szczerbowskiego oraz Zygmunta Bromberga.Ostatnia część jest zarazem kluczową częścią pracy magisterskiej. Etap ten zawiera analizę oraz porównuje tłumaczenia Adama Szczerbowskiego oraz Zygmunta Bromberga z niemieckim oryginałem. Podrozdziały podzielone są na sceny. Z każdej sceny zostało wybranych klika fragmentów, które ukazują różnicę między polskimi tłumaczeniami. Jednakże przypowieść o pierścieniu zawiera myśl przewodnią dramatu, dlatego też została oddzielnie zanalizowana w podrozdziale drugim.

Summary of master's thesis entitled: Gotthold Ephraim Lessing's 'Nathan the Wise' in Polish translations by Zygmunt Bromberg and Adam Szczerbowski (originally entitled: Gotthold Ephraim Lessings ‘Nathan der Weise’ in polnischen Übersetzungen von Zygmunt Bromberg und Adam Szczerbowski).The essential purpose of this work is to conduct a comparative analysis of two Polish translations and their German source text, and its main subject is juxtapositioning of the two translations of Nathan der Weise: one created by Zygmunt Bromberg; and the other by Adam Szczerbowski. This benchmarking is to pinpoint faults in both renderings in terms of methods used therein by the translators, values to be transferred, as well as flaws present in the above-mentioned translations.The thesis comprises of three main parts. The first part contains theoretical information and is divided into four subsections, of which the first outlines the history of translation, the following subchapter characterises important translatory definitions, and the third subsection lists and briefly discusses methods used in the comparison employed in the analytical part of the thesis. The last subsection presents issues relating to rendering translations of theatrical plays performed on the scene. The second part describes the reception of Natan Mędrzec both in Poland and in Germany. Its firts subsection introduces the drama's reception in German-speaking countries while the second one focuses on the history of translation and Lessing's works' reception in Polish-speaking countries. The third subchapter contains short biographies of Adam Szczerbowski and Zygmunt Bromberg.The last and pivotal part of the thesis features the analysis of works by Adam Szczerbowski and Zygmunt Bromberg against the German original source text. Its subsections are devoted to scenes, from each of which a few fragments were selected to show differences between the above-mentioned Polish translations. However, due to the fact that the ring parable contains the broad thrust of the drama, the second subchapter is devoted to it.

Zusammenfassung der Magisterarbeit unter dem Titel „Gotthold Ephraim Lessings ‘Nathan der Weise’ in polnischen Übersetzungen von Zygmunt Bromberg und Adam Szczerbowski“.Ein grundlegender Ziel dieser Arbeit ist eine vergleichende Analyse der beiden polnischen Übersetzungen mit dem deutschen Originalwerk. Es handelt sich dabei um die polnischen Übersetzungen von „Nathan der Weise“ von Zygmunt Bromberg und Adam Szczerbowski. Dieser Vergleich soll die Unterschiede die in den Übersetzungen zu erkennen sind, sowie die von den Übersetzern angewandten Methodenschildern. Das Werk besteht aus drei Hauptteilen. Der erste Teil enthält theoretische Informationen und besteht aus vier Unterkapiteln. Das erste stellt die Geschichte der Übersetzung dar. Danach wurden die wichtigen Definitionen der Übersetzung beschrieben. Im dritten Unterkapitel wurden die Methoden aufgelistet und beschrieben, die in der vergleichenden Analyse in der Magisterarbeit eingesetzt wurden. Das letzte Unterkapitel stellt die Problematik dar, die im Zusammenhang mit der Übersetzung von Bühnentexten steht.In dem zweiten Teil der Arbeit wurde die Rezeption von „Nathan der Weise“ in Polen und Deutschland präsentiert. Im ersten Unterkapitel wurde eine kurze Rezeption des Dramas im deutschsprachigen Raumgeschildert. Das nächste Unterkapitel konzentriert sich wiederum auf die Übersetzungsgeschichte und Aufnahme der Werke von Lessing in den polnischsprachigen Gebieten. Im dritten Unterkapitel befinden sich die Kurzbiographien von den Übersetzern, zu denen Adam Szczerbowski und Zygmunt Bromberg zählen.Der letzte Hauptteil ist zugleich ein wichtiger Teil der Arbeit. Erbeinhaltet die Analyse und den Vergleich der Übersetzungen von Adam Szczerbowski und Zygmunt Bromberg mit dem deutschen Original. Die Unterkapitel wurden nach Auftritten aufgeteilt. Aus jedem Auftritt wurden einige Passagen ausgewählt, die den Unterschied zwischen den polnischen Übersetzungen zeigen. Die Ringparabel, die den Hauptgedanken des Dramas enthält, wurde separat im zweiten Unterkapitel analysiert.