Traces of memory. Reflections on the life and poetry of Krzysztof Kamil Baczyński and Tadeusz Gajcy in the perspective of literary studies and Polish language education. A comparative analysis.

Celem niniejszej pracy jest analiza porównawcza biografii oraz twórczości Krzysztofa Kamila Baczyńskiego i Tadeusza Gajcego, usytuowanie ich poezji na tle nurtu katastroficznego oraz próba odpowiedzi na pytanie o sposoby obecności legendy i poezji tych autorów w edukacji polonistycznej oraz kulturze wysokiej i popularnej.Na początku rozważań przedstawiono najważniejsze, wyselekcjonowane biograficzne informacje na temat Krzysztofa Kamila Baczyńskiego. Pierwszy rozdział został podzielony na pięć podrozdziałów. Dotyczą one kolejno: narodzin i pochodzenia poety, wpływu rodziny na kształtowanie się jego poglądów i charakteru; szkolnych lat oraz dojrzewania osobowego i twórczego; żarliwego przeżywania miłości do Barbary Drapczyńskiej; walki zbrojnej i uczestnictwa poety - żołnierza w Powstaniu Warszawskim; ostatnich dni Baczyńskiego i jego śmierci.Drugi rozdział posiada analogiczną budowę i w całości dotyczy biografii Tadeusza Gajcego. Składają się na niego cztery podrozdziały, zawierające informacje o: rodzinnym domu, członkach rodziny i wczesnych latach szkolnych; wielkiej miłości poety do Wandy Sucheckiej; latach studiów i działalności w konspiracyjnej organizacji oraz w miesięczniku „Sztuka i Naród”, działalności bojowej i tragicznej śmierci Gajcego. Część trzecią poświęcono na dogłębną analizę literackiej drogi Baczyńskiego i Gajcego – od pierwszych napisanych dzieł aż po ostatnie. Uwzględniono również wydania pośmiertne. Uwagę skupiono na szczegółowym przedstawieniu sposobu przetwarzania wrażeń oraz na charakterystyce poezji – podejmowanych w niej problemów i dominujących w niej motywów. Rozdział czwarty sytuuje poezję obu poetów apokalipsy spełnionej w kontekście nurtu katastroficznego i ukazuje ją na tle twórczości polskich katastrofistów. Część ta ogniskuje się wokół poetyki onirycznej oraz katastroficznych toposów, realizujących się w twórczości poetyckiej obu autorów, ze szczególnym uwzględnieniem motywu natury, Boga oraz mroku.Z kolei rozdział piąty podzielono na trzy podrozdziały. W pierwszym przedstawiono propozycje tematów lekcji oraz dokonano próby interpretacji wierszy, znajdujących się w podręcznikach dla szkół ponadpodstawowych dwóch wydawnictw: Gdańskiego Wydawnictwa Oświatowego oraz Nowej Ery. W drugim podrozdziale uwagę skupiono na odwołaniach do poezji i życia Baczyńskiego oraz Gajcego obecnych w filmowych i muzycznych tekstach kultury, przyczyniających się do uatrakcyjniania procesu nauczania, rozbudzających zainteresowania uczniów i sprzyjających pełniejszej recepcji treści. Wspomniano również o akcjach społecznych, upamiętniających obu poetów. Ostatni podrozdział zawiera autorskie konspekty lekcji, przygotowane z zastosowaniem różnorodnych metod i form nauczania.

The purpose of this paper is a comparative analysis of the biography and works of Krzysztof Kamil Baczynski and Tadeusz Gajcy, situating their poetry against the background of the catastrophic trend and attempting to answer the question of the ways in which the legend and poetry of these authors are present in Polish language education and high and popular culture.At the beginning of the discussion, the most important selected biographical information about Krzysztof Kamil Baczynski is presented. The first chapter is divided into five subsections. They deal, in turn, with the poet's birth and origin, the influence of the family on the formation of his views and character; his school years and personal and creative maturation; his ardent experience of love for Barbara Drapczynska; the armed struggle and participation of the poet-soldier in the Warsaw Uprising; Baczynski's last days and his death.The second chapter has an analogous structure and deals entirely with the biography of Tadeusz Gajcy. It consists of four subsections, containing information about: the family home, family members and early school years; the poet's great love for Wanda Suchecka; the years of study and activity in the underground organization and in the monthly magazine "Sztuka i Naród", the militant activities and Gajcy's tragic death. Part three is devoted to an in-depth analysis of Baczynski's and Gajcy's literary journey - from their first written works to their last. Posthumous editions are also included. Attention was focused on a detailed presentation of the way impressions are processed, as well as on the characteristics of the poetry - the problems taken up in it and the motifs that dominate it. The fourth chapter situates the poetry of both poets of the apocalypse fulfilled in the context of the catastrophic trend and shows it against the background of the work of Polish catastrophists. This part focuses on oneiric poetics and catastrophic topoi, realized in the poetic works of both authors, with particular emphasis on the motif of nature, God and darkness.Chapter five, in turn, is divided into three subsections. The first presents suggestions for lesson topics and attempts to interpret poems found in textbooks for secondary schools from two publishing houses: Gdańskie Wydawnictwo Oświatowe and Nowa Era. In the second subsection, attention is focused on references to Baczynski's and Gajcy's poetry and life present in film and music cultural texts, contributing to making the teaching process more attractive, arousing students' interests and fostering a fuller reception of the content. Social actions commemorating both poets are also mentioned. The last subsection contains the author's lesson plans, prepared using a variety of teaching methods and forms.