Zaangażowanie Stanów Zjednoczonych w Angoli (1961-1988): wojna zastępcza?

W erze zimnowojennej polityki "wojny zastępcze" jawiły się jako jedno z podstawowych narzędzi polityki zagranicznej. Z ich pomocą światowe mocarstwa były w stanie realizować swoje cele z pomocą innych aktorów, bez politycznego ryzyka związanego z konwencjonalną wojną. Celem tej pracy jest zbadanie czy konflikt w Angoli w latach 1961 - 1988 może zostać uznany za "wojnę zastępczą" Stanów Zjednoczonych. Praca podzielona została na cztery rozdziały. W rozdziale pierwszym róźne podejścia do "wojen zastępczych" zostały zbadane i porównane w celu przygotowania zakresu terminologii dla późniejszej analizy, jako że termin "wojna zastępcza" nie posiada jednej, mocno ugruntowanej definicji. W rozdziale drugim opisano przebieg wojny w Angoli w latach 1961-1988; szczególną uwagę poświęcono stronie militarnej konfliktu. Rozdział trzeci to analiza polityki zagranicznej USA wobec Angoli w latach 1961-1988. Szczególny nacisk w tej części pracy położono na zmieniające się podejścia do kwetsii Angoli kolejnych administracji Stanów Zjednoczonych, a także na osoby odpowiedzialne za ich formowanie. Ostatni, czwarty rozdział to próba odpowiedzi na pytanie czy zaangażowanie USA w Angoli może być uznane za "wojnę zastępczą" na podstawie części teoretycznej, zawartej w rozdziale pierwszym, oraz części historycznej, zawartej w rozdziałach drugim i trzecim.

In the era of Cold War politics,'proxy wars' appeared to be one of the primary tools of foreign policy. Without the political risk associated with the regular war, world powers were able to enforce their goals via other, regional actors. The goal of this paper is to analyze whether the Angolan conflict in the years 1961-1988 could be defined as a ‘proxy war’ of the United States. The dissertation is divided into four chapters. In the first chapter several definitions of ‘proxy wars’ have been examined in order to prepare the scope for the further analysis. Different approaches are compared in this part, as the meaning of the term ‘war by proxy’ is not firmly established in the scholarly works and is variously defined by researchers. In the second chapter a brief history of the Angolan war between 1961 and 1988 has been described with the special emphasis on the military aspect of the conflict. The third chapter focuses on the US policy towards Angola in the 1961-1988; the emphasis has been put on different approaches of the consecutive US administrations and the policymakers responsible for their forging. Finally, in the last, fourth chapter, the theoretical analysis of ‘proxy wars’ presented in the chapter one has been brought together with the historical background of chapters two and three in an attempt to analyze whether US involvement in Angola can be, indeed, categorized as a ‘war by proxy’.