"Metazniekształcenie" rzeczywistości w utworze Rogi pana Bagateli Ramóna María del Valle-Inclán

"Metadistortion" of the reality in The Horns of Don Friolera by Ramón María del Valle-Inclán

Praca stanowi analizę dwóch dzieł: „Lekarza swego honoru” Pedro Calderóna de la Barca i ”Rogów Pana Bagateli” Ramóna María del Valle-Inclán i ukazuje podwójną deformację rzeczywistości: najpierw za sprawą wyolbrzymienia mylnie rozumianego konceptu honoru oraz zbytniej dbałości o tenże honor w dramacie calderonowskim, a następnie za sprawą estetyki krzywego zwierciadła w esperpento Valle-Inclána, które również, tak jak dramat Calderóna, dotyczy tematu honoru. Praca prezentuje przyczyny oraz efekty tych zniekształceń i analizując te efekty udowadnia, że Valle-Inclán stosując swoją estetykę deformacji prezentował rzeczywistość bliską prawdzie, natomiast Calderón za pomocą swojego sposobu zniekształcenia rzeczywistości ukazał ludzi podobnych do nieludzkich kukieł. Praca skupia się także na zjawisku matateatralności w utworze Valle-Inclána i ukazuje jak za pomocą jej zastosowania postacie zmieniają się w marionetki sterowane przez opinię publiczną, która ma ogromny wpływ na ich życie i przez to nabywa cech demiurgicznych. Przedstawia również niesprawiedliwość i okrutność kodeksu honoru, który ma bardzo długą tradycję i warunkuje zachowanie społeczeństwa hiszpańskiego, z uwagi na to iż jest dla niego najważniejszą z cnót.

The thesis constitutes the analysis of two works: "The Surgeon of Honour" by Pedro Calderón de la Barca and "The Horns of Don Friolera" by Ramón María del Valle-Inclán. It shows the dual deformity of reality: first due to exaggerating the mistakenly understood concept of honour and excessive care of this honour in Calderón's drama, then due to the distorting mirror aesthetics in Valle-Inclán's esperpento which, just like Calderón's drama, concerns the topic of honour. It presents the causes and the effects of this distortion and by analysing the effects it proves that Valle-Inclán presented reality close to the truth, however Calderón by using his distortion showed people similar to inhuman puppets. The thesis also focuses on the presence of metatheatricality in Valle-Inclán's work and illustrates how through this method characters change into dummies controlled by the public which has a great influence on their life and thanks to this acquires features characteristic for demiurge. Moreover, it portrays injustice and cruelty of honour code which has its long tradition and affects the behaviour of Spanish society for whom it is the most important virtue.

Este trabajo hace un análisis de „El médico de su honra” de Pedro Calderón de la Barca y ”Los cuernos de don Friolera” de Ramón María del Valle-Inclán y muestra la doble deformación de la realidad: primero la distorsión ejecutada por Calderón en su drama de honor por medio de la exageración del concepto falso del honor y de la demasiada preocupación por él y luego la distorsión ejecutada otra vez por medio de la estética del espejo cóncavo en el esperpento valleinclanesco que trata el mismo tema del honor que la obra calderoniana. Se presentan las causas y los efectos de dicha distorsión para, analizándolos, llegar a la conclusión de que Valle-Inclán con su estética de la distorsión de la realidad se acerca a ella y Calderón, con su manera de distorsionar la misma, hace ver a la gente que en efecto son muñecos inhumanos. El trabajo se centra también en el recurso de la metateatralidad empleado por Valle-Inclán y muestra cómo a través de este recurso los personajes se convierten en muñecos humanos en las manos de la opinión pública que, por la influencia que tiene en la vida de los personajes, obtiene características demiúrgicas. Presenta asimismo la injusticia y crueldad del código de honor que con su larga tradición determina constantemente la conducta de la sociedad española para la que es el valor más importante.