Burial practices in the Mesolithic on the territory of Poland.

Niniejsza praca omawia wybrane przez autora stanowiska o charakterze pogrzebowym, powiązane z ludnością zbieracko-łowiecką epoki mezolitu z terenów obecnej Polski. Najnowsze ustalenia pochodzące ze stanowisk Dudka i Szczepanki pozwalają lepiej zrozumieć praktyki pogrzebowe stosowane przez ludność tamtych czasów, rzucając nowe światło na przebadane dawnej pochówki. Dzięki rozpoznaniu zjawiska wieloetapowości w obrządku pogrzebowym na tych stanowiskach możemy w inny sposób zinterpretować znane wcześniej czaszki, czy też luźne kości. Różnorodność praktyk, polegająca m.in na stosowaniu pochówków pierwotnych, cząstkowych, wtórnych, tymczasowych, ciałopalnych, szkieletowych oraz opróżnianiu grobów pokazuje, że wiele przebadanych stanowisk może wymagać ponownej interpretacji. Zebrane w tekście zostały także informacje podsumowujące dane pochodzące z pozostałych stanowisk, takie jak m.in obecne tam inwentarze, powszechne występowanie ochry, czy ułożenie pochówków szkieletowych pierwotnych. Okazało się, że artefakty krzemienne i kamienne nie były szczególnie popularnym darem grobowym, za to kości zwierzęce i wyroby z nich to jedna z najbardziej charakterystycznych cech pochówku zbieracko-łowieckiego, jeśli chodzi o inwentarz (zwłaszcza zęby zwierząt i wykonane z nich zawieszki). Przenalizowanie sytuacji chronologicznej pokazuje, że zjawiska te trwały przez cały okres mezolitu i paraneolitu, a niekiedy zazębiały się czasowo z okresem postępującego, niemal dookoła, zjawiska neolityzacji.

This paper is a study of the funeral sites associated with Mesolithic hunters-gatherers from the territory of present Poland and burial rituals practiced by them. The newest researches from Dudka and Szczepanki sites (NE-Poland) allows us to better understand burial rites used by these people. These sites show the previously examined burial sites from another perspective, which allows us to determine new aims of further researches. Recently examined multi-step funerary rites consisting of temporary burials, which were later transported to the burial site and deposited as secondary burial – cremation could also be included in these rituals. The text also contains informations summarizing all known mesolithic burial sites, such as inventories, ochre, primary burials positions and informations about chronology – the latter shows us that these rites were used through whole Mesolithic, Para-Neolithic and sometimes even interlocks with the surrounding process of Neolithisation.