Pozytywny obraz władcy w powieści „Młodość króla Henryka IV” autorstwa Henryka Manna

The positive image of a king in the Heinrich Mann’s novel "Young Henry of Navarre"

Celem niniejszej pracy licencjackiej było przedstawienie pozytywnego obrazu króla na podstawie dzieła Henryka Manna, zatytułowanego "Młodość Króla Henryka IV". Powieść ta stanowi pierwszy utwór dylogii o Henryku IV Burbonie. Mann ukazuje dzieje króla Nawarry, którego życie przypadło na lata kształtowane przez ducha renesansu. Praca złożona jest z trzech części, każda z nich została podzielona na tyleż samo mniejszych, po których następuje podsumowanie. Pierwsza część przybliża sytuację polityczną w Niemczech z okresu powstania powieści. Stanowi ona również analizę dzieła Manna jako powieści historycznej, korespondującej pomiędzy legendą o dobrym królu Henryku, powstałą wokół rzeczywistej postaci żyjącej na przełomie XVI i XVII wieku, a moralnym przekazem, zawartym w literackiej kreacji tejże postaci. W drugiej części Henryk zostaje przedstawiony jako uosobienie dobrego władcy. Nadmienione zostały również cechy, mogące ewentualnie zakwestionować prawdziwość tezy zawartej w temacie pracy, które jednak po głębszej analizie potwierdzają obraz Henryka jako pozytywnego przywódcy. Ten fragment pracy zawiera także porównanie głównego bohatera do Jezusa Chrystusa i opisuje konkretne sceny z życia obydwu postaci, ich zachowania i cechujące się podobieństwem doświadczenia. Zestawienie króla Nawarry z królem Żydowskim jest ważnym argumentem, stanowiącym o słuszności określenia Henryka mianem dobrego władcy, ponieważ Chrystus utożsamiany jest w tradycji chrześcijańskiej z dobrem.Powieść Manna zawiera wiele aluzji do czasów jemu współczesnych. Zjawisko to zostaje poruszone w kolejnej, trzeciej części pracy. Analogie do nazistowskich Niemiec pojawiają się głównie na skutek wykreowania swoistej opozycji pomiędzy dobrym Henrykiem a jego wrogami, głównie Ligą Katolicką. Te odniesienia widoczne są zarówno na płaszczyźnie działania Ligi, jak i sugestywnego języka, użytego w opisie tej organizacji. Ostatnią część pracy stanowi podsumowanie ukazanych wyżej myśli, wynikających z analizy materiałów zgromadzonych w celu rozpatrzenia postaci Henryka jako pozytywnego władcy. W wyniku przytoczonych argumentów może zostać potwierdzony obraz dobrego króla, zawarty w wykreowanej przez autora postaci Henryka.

In this work I wanted to show the positive image of a king in the Heinrich Mann’s novel. The Title of the novel is "Young Henry of Navarre". This book is the first volume of the two-volume historical novel about Henry IV. Heinrich Mann describes the life of Henry of Navarre, who lived in the time of the fights in France between the Catholic and Protestant. His plan was to bring peace in the country. This work consists of three big parts and each one encloses also tree smaller parts. At the end comes a summing-up. In the introducing part are some information about the political situation in Germany at the time of creation of the novel. There are information about the exile literature. Then will follow a analysis of Mann’s book as a historical novel. After that will be a short description of the plot. After that will come an analysis of the image Henrys as an embodiment of positive values of a king, that are characteristic for this man. The third part of the work includes the allusions to the Nazi Germany in "Young Henry of Navarre". At the end I will summarize my work.

Die Exilliteratur war eine wichtige Periode in dem deutschsprachigen literarischen Raum. Zu dieser Zeit wurden verschiedene Themen besprochen, doch vor allem handelte es sich um eine Auseinandersetzung mit der Geschichte. Der Begriff „Exilliteratur“ impliziert ein Schaffen, das außerhalb eines konkreten Bereiches entsteht. Unter der Emigration wird sowohl das Verlassen eines realen Ortes gemeint, als auch die innere Emigration. Diese Arbeit hat zum Ziel, sich mit einem der Henri Quatre-Romane unter dem Titel "Die Jugend des Königs Henri Quatre" von Heinrich Mann zu beschäftigen. Mann wählte den historischen Roman, um ein Gegenbild zum nationalsozialistischen Deutschland zu liefern. Er hatte sich für die Gestalt des Königs Henri von Navarra entschieden, der im Laufe der Handlung zum König von Frankreich wurde. Das Werk beinhaltet sowohl zweifellos gute Eigenschaften Henris als auch solche, die als Leidenschaften interpretiert werden könnten. Diese Arbeit setzt sich mit dem kreierten Bild des Königs Henri auseinander, indem sie diese ausgewählte Eigenschaften, die Henri kennzeichnen, analysiert, und sie als positiv zu interpretieren versucht.In dem einleitenden Teil der Arbeit wird prägnant die politische Situation in Deutschland zu der Entstehungszeit des Romans geschildert. Berührt wird auch das Wesen der Exilliteratur, danach wird der Henri Quatre-Roman als ein historischer Roman analysiert. Als Nächstes wird eine kurze Darstellung der Handlung folgen. Im weiteren Teil der Arbeit wird Henri als Verkörperung der positiven Werte des Königs dargestellt. Im dritten Teil der Arbeit wird das Werk von Heinrich Mann als eine Parabel über das nationalsozialistische Deutschland interpretiert. Am Ende der Arbeit werden Schlussfolgerungen gezogen.