Anthropopressure in Polish and Ukrainian part of the Bieszczady Mountains – a comparative study

Obszar Bieszczadów jest terenem transgranicznym cechującym się dużym zróżnicowaniem w prowadzonej polityce, a także poziomie rozwoju gospodarczego pomiędzy polską i ukraińską częścią gór. Z tego względu zauważalne są istotne różnice w stopniu antropopresji, jak również jej form i charakteru. W pracy analizowano cztery bieszczadzkie miejscowości – Solina i Wetlina w Polsce oraz Sianki i Volosjanka na Ukrainie. Wszystkie analizowane tereny zlokalizowane są w granicach różnorodnych form ochrony przyrody. Antropopresja w Bieszczadach związana jest z osadnictwem i komunikacją, rolnictwem, pasterstwem, prowadzeniem niezrównoważonej gospodarki leśnej oraz dynamicznym i często niekontrolowanym rozwojem turystyki. Przeprowadzone badania, metodą bonitacji punktowej, wykazały duże zróżnicowanie stopnia antropopresji w poszczególnych miejscowościach. Obszarem o najmniejszym poziomie antropopresji jest Połonina Wetlińska. Największa presja na środowisko zachodzi w Solinie. Miejscowości Wetlina, Sianki i Volosjanka cechuje zbliżony poziom przekształceń. Obszary badań położone w polskiej części Bieszczadów narażone są na zmiany środowiska głównie związane z rozwojem turystyki. Na Ukrainie presja przejawia się poprzez nieuregulowaną gospodarkę wodno-ściekową oraz duże nagromadzenie gospodarstw z tradycyjnym systemem grzewczym, a także bardzo rozwiniętą sieć linii kolejowych.

The Bieszczady Mountains is a cross-border area which is characterized by big difference in environmental policy and level of economic development between Polish and Ukrainian part of region. Because of that there are diversities in level of anthropopressure, its character and forms. The study analyzed four Bieszczady villages - Solina and Wetlina in Poland and Sianki and Volosjanka in Ukraine. All of analyzed areas are located in different forms of nature protection.The anthropopressure in the Bieszczady Mountains is connected with settlement and communication development, agriculture, shepherding, unsustainable forest management and dynamic tourism development. In that region, the most popular forms of tourism are: hiking, downhill skiing and water sports at Lake Solińskie. The implementation of research was possible on the basis of a number of methods and techniques for environmental studies. The current environmental changes was assessed by the method of point valuation. The research showed differences in the antropoppressure in all research areas. The area with the lowest level of human pressure is Połonina Wetlińska. In Solina is the highest antropoppressure. Wetlina, Sianki and Volosjanka have similar level of transformation. The part of the Bieszczady Mountains located in Poland, is exposed to environmental changes associated with the development of tourism. In Ukraine the human pressure is connected with irregular water and sewage management, and a large concentration of households with a traditional heating system, as well as a very extensive railway network.