Law as literature

Przedmiotem poniższej pracy jest analiza interdyscyplinarnej dziedziny badań nad prawem i literaturą zwanej Law&Literature, a w szczególności perspektywy law as literature, która za cel stawia sobie wykorzystanie w interpretacji prawa metod wywodzących się z dziedziny teorii literatury.Pierwszy rozdział krótko zarysowuje historię rozwoju nurtu Law&Literature, omawia problematyczną nieraz charakterystykę literackości bądź prawniczości tekstu, przedstawia możliwe płaszczyzny zestawienia ze sobą prawa i literatury oraz stawia tezę, że kluczowym pojęciem, wokół którego zorganizowany jest dyskurs prawa jako literatury (law as literature) jest pojęcie interpretacji. W drugim rozdziale przedstawiono szczegółowo dwie teorie interpretacji, które w ocenie autora najlepiej prezentują możliwości i zalety interdyscyplinarnych badań nad prawem: powieść łańcuchową Ronalda Dworkina (prawnika) i teorię wspólnot interpretacyjnych Stanleya Fisha (literaturoznawcy). Następnie przeanalizowano podobieństwa i różnice między obydwiema teoriami, ze szczególnym uwzględnieniem pojęć takich jak znaczenie literalne, kontekst i jednoznaczność, posiłkując się, dla pogłębienia wywodu, wybranymi konceptami z filozofii języka.Trzeci rozdział stanowi przegląd innych przedsięwzięć intelektualnych, które w różny sposób łączą w sobie refleksję nad prawem i literaturą. Przedstawione zostają: intencja autora prawa w kontekście śmierci autora Rolanda Barthesa, perspektywa interpretacji jako szczególnego rodzaju tłumaczenia (translacji) oraz dwie klasyczne już szkoły czytania tekstów (w tym i prawnych bądź prawniczych): hermeneutykę Hansa-Georga Gadamera i dekonstrukcję Jacquesa Derridy.Czwarty rozdział skupia się na rozważeniu zasadności użycia metod krytycznoliterackich w analizie prawa. Zaadresowane zostają zarzuty największego krytyka Law&Literature, Richarda Posnera, a także swoista rewizja wcześniejszych tez Stanleya Fisha z jego późniejszych tekstów z Profesjonalnej poprawności.Powyższe rozważania doprowadziły autora do wniosku, że zastosowanie metod literackich do analizy prawa nie jest pozbawione sensu, aczkolwiek znajduje zastosowanie jedynie w ograniczonym sensie. Bywa pomocne w naukach prawnych jako narzędzie meta-interpretacyjne służące refleksji nad samą interpretacją prawniczą i jej uwikłaniem w pewne ustalone hierarchie systemu tworzenia i stosowania prawa, zwłaszcza te związane z dworkinowskimi hard cases, natomiast zwykłym prawnikom, w codziennym wysiłku interpretacyjnym, nie przyniesie raczej wielu korzyści.

The goal of the thesis is to analyze the significance of the contribution that Law & Literature movement can bring as an interdisciplinary field of studies, especially its law as literature subgenre, which tries to implement methods of literary studies to the interpretation of law.First chapter briefly shows the history of Law & Literature development, the problem with demarcations of what constitutes literary and legal texts, establishes the platform for comparison between law and literature and proposes a hypothesis that the common ground for both would the be concept of interpretation.Second chapter analyzes in detail two theories of interpretation: chain novel by Ronald Dworkin (representing lawyer’s perspective) and interpretive communities by Stanley Fish (representing literary scholar’s perspective). The thesis compares both theories and its emphasis on such concepts as context, literal meaning and ambiguity, addressing some themes from philosophy of language.Third chapter is a summary of another intellectual enterprises that try to compare reflections on law and literature: author’s intention from the perspective of Roland Barthes’ Death of an author, the concept of interpretation as a translation, Hans-Georg Gadamer’s hermeneutics and Jacques Derrida’s deconstruction. Fourth chapter concentrates on evaluating relevance of aplying literary methods to the interpretation of law, following Richard Posner’s critic of Law & Literature movement and Stantley Fish’s revision of his own previous ideas.Summarizing, using literary methods to the interpretation of law could have some substantial aplications, although not in the usual day-to-day interpretative work of most lawyers, but in the more general, meta-interpretation of the sole act of interpretation and its structural hierarchies, especially regarding Dworkin’s hard cases.