Jewish folklore in Józef Green's movies

Tematem niniejszej pracy jest analiza twórczości reżysera Józefa Greena ze szczególnym uwzględnieniem folkloru żydowskiego przedstawionego w jego filmach oraz ustosunkowanie się do jego planu na stworzenie idealnego żydowskiego filmu, który osiągnie nie tylko efekty artystyczne, ale także finansowe. W pracy analiza poszczególnych komponentów jego czterech produkcji została zestawiona z kształtem kultury i tradycji żydowskiej, jaki wyłania się w oparciu o inne źródła. Obmyślając priorytety swoich filmów Józef Green nie pominął reakcji widzów. Wiedział do kogo adresuje twórczość i jaki wpływ ma mieć na konkretną grupę odbiorców. Na postawie poczynionych obserwacji można stwierdzić, czy jego przewidywania były zasadne. Praca składa się z trzech rozdziałów. Pierwszy z nich opisuje działalność kulturalną Żydów w międzywojennej Polsce skupiając się na historii kina żydowskiego, aby umieścić na jej tle twórczość Józefa Greena. W kolejnym rozdziale zostały przedstawione filmy: Judeł gra na skrzypcach (1936), Błazen purymowy (1937), List do matki (1938) oraz Mateczka (1938) opisując nie tylko ich fabuły, ale też tło produkcyjne. Dzięki temu analiza elementów składających się na każdy z filmów poczyniona w kolejnym rozdziale jest o wiele bardziej przejrzysta. Elementy te to: obraz filmowego miasteczka żydowskiego z uwzględnieniem wątków religijnych, charakterystyka bohaterów i łączących ich więzi, muzyka oraz forma języka jidysz. Do napisania pracy została wykorzystana literatura z zakresu historii społeczno-obyczajowej ludności żydowskiej zamieszkującej tereny Polski w czasie dwudziestolecia międzywojennego, historii polskiej, przedwojennej kinematografii żydowskiej, oraz folkloru żydowskiego.

The main topic of present thesis is to analyse the output of a director Józef Green with particular focus on jewish folklore shown in his movies and his plan to make a perfect jewish movie which will achieve not only artistic results but also financial ones. The analysis of components of Green’s four productions will be juxtaposed with the character of jewish culture and tradition known from scientific sources. Józef Green didn’t forgot about the audience while thinking of making movies priorities. He exactly knew how does he want to affect the audience with his productions. We can decide if Green’s predictions where reasonable or not, according to the observations.The thesis is made of three chapters. The first one is telling the story of jewish cultural life in interwar Poland and, in order to locate Józef Green’s output, history of jewish cinema. The next chapter portrays movies: Jidl mint fill (1936), Der Purimszpiler (1937), A brivele der Mamen (1938), Mamele (1938) showing not only plots but also production background. Thanks to that, the movies’ components analyse made in the third chapter will be much more transparent. Those components are: jewish town image and religion strands, characteristics of characters and their relations, music and form of yiddish.The literature that was used to write the thesis is telling the story of jewish society in Poland during interwar period, history of polish cinematography before the II world war and jewish folklore.