Adolescence in paradisiac orchard of fairy tale, myth and ritual. Motif of country childhood and adolescence in Tadeusz Nowak's prose

In my work I concentrate on Tadeusz Nowak's prose in which motif of comeback to author's childhood which he have spent in country Sikorzyce is shown very often. The subjects of my intrest are experiences of the main characters's - Piterek who grows up in country like "paradisiac orchrd". In the first chapter I show elements of folkloristic fairy tales plan created by Vladimir Propp which are in story of Pietrek's first love. I describe also charakters's meeting with magical helper- thief and rituals of purification and violence there which are connected with boy's adolescence. In the next chapter I describe Pietrek's meeting with second magical helper- fool Franek who give him a „magic” horse. I concentrate tere, also on folkloristic rituals and customs like wedding or symbols of border which are important in grow up process. Final stage of boy's rites de passage is his departure from native country to city where he will start education. This departure I describe in third chapter of my dissertation where I concentrate on this how country community conceive an alien, on relations between Pietrek and his father and on confusion which main character experiences in city- the new place of his live. The aim of my disseration is to demonstrate Tadeusz Nowak's attempt to comeback to childhood which we can find in this prose. Very important motif of his books is alienated which someone experience in new unknown reality. I want also to show how many symbols, archetypes, motifs from fairy tales and the Bible are in Nowak prose.

W mojej pracy zajęłam się prozą Tadeusza Nowaka, w której bardzo często pojawia się motyw powrotu do dzieciństwa, które autor spędził we wsi Sikorzyce. Przedmiotem moich zainteresowań są losy wiejskiego chłopca Pietrka - głównego bohatera opowiadań pt. “Przebudzenia“, który dorasta na wsi noszącej cechy “rajskiego sadu“. W rozdziale pierwszym wskazuję elementy schematu bajki magicznej opracowanego przez Władimira Proppa występujące w opowieści o pierwszej miłości Pietrka. Przedstawiam tutaj także spotkanie bohatera z donatorem złodziejaszkiem oraz towarzyszące jego dorastaniu rytuały oczyszczenia i przemocy. W kolejnym rozdziale ukazuję spotkanie Pietrka z drugim donatorem- pomylonym Frankiem, od którego otrzymuje on "magicznego" konia. Koncentruję się również na ludowych obrzędach i rytuałach ważnych w procesie dorastania np. na weselu czy symbolice granicy. Ostatni etapem rites de passage chłopca stanowi ukazany przeze mnie jego wyjazd z rodzinnej wsi na nauki w mieście. Wyjazd ten opisuje w trzecim rozdziale mojej rozprawy. Zajmuję się w nim także postrzeganiem obcego przez wiejskie wspólnoty, relacjami Pietrka z ojcem oraz poczuciem zagubienia jakie chłopiec odczuwa w nowym miejscu zamieszkania - w mieście. Celem napisanej przeze mnie pracy jest przedstawienie próby powrotu do krainy dzieciństwa, którą podejmuje w swojej prozie oraz poezji Tadeusz Nowak. Bardzo ważnym motywem w pracy pisarza jest też -wyobcowania człowieka w nowej dla niego rzeczywistości. Pragnęłam także ukazać jak wiele w prozie pisarza z Sikorzyc występuje elementów bajki, baśni czy symboli, archetypów, czy wątków biblijnych.