How to translate postmodernism? Yurii Izdryk's TAKE

Praca magisterska Jak tłumaczyć postmodernizm? TAKE Jurija Izdryka porusza problem przekładu ukraińskiej powieści postmodernistycznej. Jako że stanowi to dość złożone zadanie, autorka stara się usystematyzować potrzebne informacje na temat postmodernizmu, a także przekładu, by w końcu udowodnić przekładalność powieści TAKE.Rozdział I poświęcony został wyjaśnieniu pojęcia postmodernizmu, omawiając okoliczności jego powstania, a także wpływ na różne dziedziny nauki, kultury, sztuki, a zwłaszcza literaturę. To właśnie literatura stanowi najgłębsze odzwierciedlenie postmodernizmu – uderzających zmian tendencji i stylów objawia wyczerpanie form literackich, które paradoksalnie stanowią również o jej kolejnym, owocnym, postmodernistycznym etapie. Oprócz tego okazuje się, że postmodernizm to chyba najbardziej niedookreślony termin z dziedziny literaturoznawstwa, tym bardziej skłaniający do jego omówienia. Dało to podstawy, by w drugim rozdziale podjąć próbę diagnozy postmodernizmu na Ukrainie. W krajach byłego Związku Radzieckiego, choć geneza tego zjawiska diametralnie różni się od zachodniego wariantu, znalazło ono silne podstawy do rozwoju. Ukraiński postmodernizm, silnie związany z postkolonializmem, zanurzony w ukraińskiej rzeczywistości, znajduje odzwierciedlenie w pracach wielu ukraińskich autorów, zwłaszcza w poezji i prozie przedstawicieli fenomenu stanisławowskiego, w tym także w twórczości Izdryka. Rozdział III traktuje o przekładzie, który we współczesnej formie również wiele przyswoił od postmodernizmu. W ramach przygotowań do przekładu TAKE kluczowe zadanie stanowi określenie ewentualnych trudności związanych z typem i specyfiką tego dzieła. Dlatego niezwykle zasadne okazało się pytanie, jak przetłumaczyć postmodernistyczną powieść. Istotnie, problem ten nie należy do najłatwiejszych - tłumacz musi stawić czoła niezrozumiałości, różnym eksperymentom, intertekstualności, grom słownym, etc .. W tej części dokonano również systematyzacji procesu tłumaczenia, omówiono jego poszczególne etapy, a także zaprezentowano wybrane sposoby i metody przekładu. Rozdział IV poświęcony został analizie powieści TAKE tako przedmiotu tłumaczenia. Omówione zostały informacje o okolicznościach powstania dzieła oraz jego licznych wersjach, co niekoniecznie stanowi dodatkową trudność. Na przykład, istnienie wersji audio pozwala na poprawienie ewentualnych błędów i pomaga wypracować ostateczną interpretację. Natomiast rozdział V stanowi próbę praktycznego tłumaczenia tych najbardziej charakterystycznych postmodernistycznych elementów powieści TAKE. Wśród nich znajdują się takie problemy, jak intertekstualność, gry językowe, polisemia (tytuł powieści), stosowanie surżyka i slangu, rytmizacja prozy etc.. Pomimo wszystkich tych trudności, udało się do tłumaczonych treści znaleźć odpowiednie ekwiwalenty w języku polskim. Ogólny wniosek płynący z niniejszej pracy magisterskiej mówi o tym, że powieść TAKE Jurija Izdryka jest dziełem w znacznym stopniu przekładalnym, zaś jego postmodernistyczny charakter stanowi jego główną dominantę.

Thesis How to translate postmodernism? Yurii Izdryk’s TAKE raises the problem of the Ukrainian translation of the postmodern novel. Since it is a complex problem, the author tries to systematize the most important information about postmodernism, as well as translation, to finally prove translatability of TAKE. Chapter I is devoted to the explanation of the concept of postmodernism, discussing the circumstances of its creation, and the impact on various fields of culture, art, and especially literature. Literature is the most profound reflection of postmodernism - striking changes of trends and styles reveals the exhaustion of literary forms. But it is also her next, (re)productive postmodern stage. In addition, it turns out that postmodernism is perhaps the most indeterminate term in the field of literature, the more enticing to its discussion. This gave grounds to the second chapter to attempt a diagnosis of postmodernism in Ukraine. In the countries of the former Soviet Union, although the origin of this phenomenon is very different from the western variant, postmodernism found a strong foundation for growth. Ukrainian postmodernism, strongly associated with postcolonialism, immersed in Ukrainian reality is reflected in the work of many Ukrainian authors, especially in poetry and prose of the Stanislav Phenomenon representatives, including the Izdryk’s works. Chapter III deals with the translation, which in its modern form is also absorbed much of postmodernism. In preparation for the translation of TAKE, the main task is to identify possible difficulties related to the type and specificity of this book. Hence, a reasonable turned out to be the question of how to translate the postmodern novel. Indeed, this problem is not easy - translator must face the incomprehensibility, various experiments, intertextuality, playing with word, etc. In this part there was made a systematization the translation process, discusses its various stages, and also presents selected ways and methods of translation. Chapter IV is devoted to the analysis of the TAKE novel as an object of translation. Discussed information about the circumstances of the work and its many versions, which does not necessarily constitute an additional difficulty. For example, the existence of the audio version allows to correct any mistakes and help develop the final interpretation. Finally, Chapter V is a practical attempt to translate the most characteristic elements of postmodern novel TAKE. It includes problems such as intertextuality, language games, polysemy (title), the use of surzhyk and slang, rhythmisation prose etc. Despite all these difficulties, author managed to find the right equivalents in Polish. The overall conclusion from this thesis says that the Yurii Izdryk’s novel TAKE is translatable and its postmodern nature is its main dominant.