Yugoslava in the international arena in the years 1945-1961

Po zakończeniu II wojny światowej w wielu państwach Europy doszły do władzy partie komunistyczne. W przypadku Jugosławii, stery rządów przejął przywódca antyfaszystowskiego ruchu oporu - Josip Broz Tito. Postać ta cieszyła się szczególnym zaufaniem społeczeństwa jugosłowiańskiego. Wielu obywateli okazywało mu szacunek za to, że uwolnił ich kraj spod okupacji nazistowskiej. Samodzielne wyzwolenie się Jugosławii jako jedynego kraju w Europie spowodowało, że spośród pozostałych przywódców komunistycznych w Europie, Tito cieszył się wyjątkową pozycją w społeczeństwie. Do czasu konfliktu Tito-Stalin, przywódca Jugosławii niemal całkowicie wzorował swoją politykę na Związku Radzieckim, a jego kraj był lojalnym satelitą Józefa Stalina, I Sekretarza Komunistycznej Partii Związku Radzieckiego. Momentem zmiany w polityce Tity było stopniowe usamodzielnianie się jugosłowiańskiego polityka. Zapoczątkowało je porozumienie z Bled między Jugosławią i Bułgarią, którego celem miało być utworzenie federacji jugosłowiańsko-bułgarskiej. Spotkało się ono z jednoznacznie negatywną reakcją radzieckiego przywódcy. Równolegle w tym samym czasie został ogłoszony plan Marshalla, który miał za zadanie odbudowę gospodarczą państw europejskich, a jego skutkiem byłoby powstrzymanie fali komunizmu na najstarszym kontynencie. Wydarzenia te miały wpływ na utworzenie Kominformu przez Stalina, ciała w pełni kontrolującego funkcjonowanie partii komunistycznych. Odrzucenie radzieckiej wersji federacji jugosłowiańsko-bułgarsko-albańskiej i coraz częściej występująca otwarta krytyka Związku Radzieckiego przez część belgradzkich komunistów, skutkowały wykluczeniem Jugosławii z Kominformu i odcięciem się od niej pozostałych państw bloku komunistycznego. Od tej chwili Tito był zmuszony do radykalnej zmiany swojej polityki wewnętrznej i zagranicznej. Jugosłowiański przywódca zaczął balansować w relacjach między demokratycznym Zachodem a totalitarnym Związkiem Radzieckim. Ocieplił swoją politykę wobec Stanów Zjednoczonych i Wielkiej Brytanii, rozpoczął wizyty w wielu europejskich i światowych stolicach, goszcząc również u siebie przywódców innych demokratycznych mocarstw. Skierował kurs na ścisły sojusz w ramach ruchu państw niezaangażowanych, w skład którego wchodziły głównie kraje azjatyckie i afrykańskie. Tito postawił na trzecią drogę w polityce zagranicznej, pragnął wyraźnego zbliżenia z bogatym Zachodem, który gwarantował mu środki finansowe i pomoc obronną, jednocześnie nie chciał odciąć się całkowicie od Związku Radzieckiego, z którym łączył go podobny ustrój państwa i ideologia. Celem pracy jest przedstawienie przebiegu realizacji polityki zagranicznej Jugosławii pod rządami Tity w momencie, w którym podlega ona zmianie wektorów. Ponadto przeprowadzono analizę przyczyn konfliktu Tito-Stalin i skutki tego incydentu dla całego bloku wschodniego oraz relacji USA-Związek Radziecki. W pierwszym rozdziale pracy przedstawiono sytuację międzynarodową, od chwili powołania Demokratycznej Federacyjnej Jugosławii, poprzez konferencję pokojową w Paryżu i jej polityczne postanowienia, aż do momentu podpisania pokoju paryskiego i wpływ tamtych wydarzeń na konflikt Tito-Stalin w latach 1948-1953.W drugim rozdziale opisano przebieg konfliktu jugosłowiańsko-radzieckiego, jego wpływ na sytuację międzynarodową oraz zmianę dotychczasowego profilu polityki zagranicznej Jugosławii. W trzecim rozdziale przedstawiono nową drogę w polityce zagranicznej Belgradu – politykę niezależności, charakteryzującą się okresami ochłodzeń i resetów w relacjach Związek Radziecki - Jugosławia, po odkrycie idei ruchu państw niezaangażowanych i organizację pierwszej konferencji RPN w Belgradzie.

The leader of Yugoslavia, Josip Broz Tito, was a character who enjoyed the special trust of the society because he freed his country from Nazi occupation. Until the Tito-Stalin conflict, the Yugoslav prime minister modeled his policy almost completely on the Soviet dictator. The rejection of the Moscow version of the Yugoslav-Bulgarian-Albanian federation resulted in the exclusion of Yugoslavia from Kominform. From now on, Tito was forced to radically change his foreign policy. The purpose of the work is to present the implementation of Yugoslavia's foreign policy under Tito at the time when it changes vector. The first chapter shows the international situation, from the establishment of the Democratic Federal Yugoslavia to the signing of the Paris peace. The second chapter analyzes the impact of the Yugoslavia-USSR conflict on the international situation. The third chapter presents a new path in Belgrade's foreign policy - the policy of independence.