Theodor Lipps’ Einfühlung Theory and the Problem of Other Minds

Celem pracy jest przedstawienie krytycznej analizy teorii Einfühlung w postaci nadanej jej przez Theodora Lippsa. Skupię się zwłaszcza na zastosowaniu jej w ramach dwu powiązanych ze sobą problemów: istnienia innych umysłów oraz poznawania stanów psychicznych drugiego człowieka. Pojęcie Einfühlung było i jest używane na polu różnych nauk oraz w różnych znaczeniach. Pierwsze znane użycia tego słowa pojawiają się u niemieckich romantyków – Novalisa, Herdera, Schellinga. Pod koniec XIX w. Robert Vischer wprowadził termin Einfühlung do dyskursu naukowego oraz sformułował pierwszą wersję teorii Einfühlung, opisującą problem doświadczenia estetycznego. Jego teoria, inspirowana dokonaniami Kanta, kładzie nacisk na rolę podmiotu w przeżyciu estetycznym. Theodor Lipps w znaczący sposób rozwinął teorię Vischera i sformułował jej najbardziej znaną wersję. Oczyścił teorię z elementów mistycznych i uczynił ją bardziej naukową. Rozszerzył też zastosowanie teorii Einfühlung do opisu problemu istnienia innych umysłów oraz powiązanego z nim problemu poznawania cudzych stanów psychicznych. Jego teoria oraz krytyka powszechnej wówczas teorii wnioskowania Milla spotkały się z szerokim zainteresowaniem. Użyteczność teorii Einfühlung w rozwiązaniu problemu poznawania cudzych stanów psychicznych została jednak słusznie skrytykowana przez fenomenologów, w tym Romana Ingardena. Krytyki teorii Einfühlung oraz teorii wnioskowania podjął się później także Wittgenstein, wskazując na głębsze źródło problemu: same założenia dualizmu kartezjańskiego, na którym opierały się obie teorie, nie pozwalają na udowodnienie istnienia innych umysłów.

The goal of this thesis is to present a critical analysis of the Einfühlung theory as formulated by Theodor Lipps. My primary focus will be the employment of the theory in two connected problems: the problem of other minds and the problem of knowing other people’s psychic states.The notion Einfühlung has been used in various disciplines of science and in various meanings. The word was first used by German romantic thinkers – Novalis, Herder, Schelling. At the end of the 19th century Robert Vischer introduced the term Einfühlung in a more technical sense and formulated the first version of the Einfühlung theory. At this time the theory described only the process of aesthetic experience. His theory, influenced by Kant’s accomplishments, accentuates the role of the subject in aesthetic experience. Theodor Lipps developed Vischer’s theory to a large extent and formulated its best known version. Lipps removed mystical elements from the theory and rendered it more scientific. He also expanded the application of the Einfühlung theory to the problem of other minds and the closely connected problem of knowing other people’s psychic states. His theory and critique of Mill’s theory of inference – at the time the most prevalent theory dealing with aforementioned problems – met with large interest. However, the Einfühlung theory was justly rejected as an answer to those problems. It was widely critised by phenomenologists, including Roman Ingarden. Later on, Wittgenstein proved that the fallacy of both theories stems from their very basis – the Cartesian conception of mind on which they were based. Wittgenstein rightly argued that the problem of other minds cannot be solved within the Cartesian framework.